Op maandag heeft Noord-Korea al zijn burgers teruggetrokken uit het Kaesong Industrial Complex, één van de enige gebieden waar Noord- en Zuid-Korea nog vreedzaam samenwerkten. De terugtrekking volgt nadat vorige week woensdag er al een begin gemaakt werd met het ontzeggen van de toegang aan Zuid-Koreaanse werknemers in het complex, enkele kilometers over de grens. Er verblijven nog 514 Zuid-Koreanen in het complex, waar niet gewerkt kan worden vanwege een tekort aan goederen en benodigdheden. De sluiting is een markante ontwikkeling omdat het KIC, geopend in 2002, ondanks meerdere nucleaire en rakettests in Noord-Korea, altijd open is gebleven. Wat betekent deze sluiting en van welk belang is het KIC eigenlijk?

Het KIC is één van de meest duurzame producten van de Zonneschijnpolitiek, die onder de Zuid-Koreaanse president Kim Dae-jung (r. 1998 – 2003) van start ging. Tijdens de Zonneschijnpolitiek zocht Kim Dae-jung toenadering tot Noord-Korea. Dit wierp zijn vruchten af: Zuid-Koreaanse toeristen mochten naar bepaalde gebieden in het noorden voor vakantie, Kim Dae-jung en zijn opvolger bezochten Pyongyang, er ontstonden vredesbesprekingen, gezinnen die sinds de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) gescheiden waren geweest werden herenigd en het KIC werd geopend.

De sluiting van het Kaesong Industriële Complex (KIC). Bron: The Wall Street Journal.

Het KIC is een samenwerkingsverband waar Noord- en Zuid-Koreaanse bedrijven gezamenlijk, veelal in joint ventures, werken aan de productie van verschillende goederen. Ondanks de omstreden nucleaire tests van Noord-Korea in 2006, 2009 en 2013 en het confronterende, anti-Noord-Korea georiënteerde beleid dat Zuid-Koreaanse president Lee Myung-bak (r. 2008 – 2013) voerde, is het Kaesong Industriële Complex altijd opengebleven. Dit is niet zo gek: Noord-Korea schijnt er veel geld aan te verdienen en dit kan de noodlijdende economie van het land volop gebruiken.

De sluiting van het KIC is de zoveelste aflevering in de steeds verder oplopende spanningen tussen Noord-Korea enerzijds en Zuid-Korea en de VS anderzijds. Echter, in tegenstelling tot de tot nu toe geuite dreigingen (nucleaire aanval, aanval op Seoel en de VS, het opzeggen van de wapenstilstand, het verbreken van de verbindingen met het zuiden), is de sluiting van het KIC nog niet eerder voorgekomen. Nadat Noord-Korea in 2010 een Zuid-Koreaans schip tot zinken bracht, dreigde sluiting van het KIC wel en sloot Noord-Korea een kantoor in de regio. De activiteiten gingen echter gewoon door.

Zoals gezegd is de sluiting van het KIC uniek en vormt het de zoveelste aflevering in een kat-en-muis-spel tussen Noord- en Zuid-Korea waarbij geen van beide partijen gezichtsverlies wil lijden en bereid is om een stapje terug te doen. De gebeurtenissen van de komende dagen zullen bepalen hoe de crisis op het Koreaanse schiereiland zich verder zal ontwikkelen.

Update: Hier kunt u de verklaring van de Noord-Koreaanse staatsmedia lezen om het KIC te sluiten.