Dennis Rodman is net terug of het volgende Amerikaanse avontuur uit Noord-Korea dient zich alweer aan. Rappers Pacman (19) en Peso (20) namen als eerste buitenlanders een muziekvideo op in de stalinistische dictatuur. ‘We willen het stereotiepe beeld van Noord-Korea veranderen.’

‘Ontsnap naar Noord-Korea, nog een moordzone’, zingt Peso met achter hem een 50 meter hoge hamer en sikkel. Vorig jaar hingen en rapten ze nog in de achterbuurten van Washington DC. Maar door een ontmoeting met Ramsey Aburdene, president van platenlabel FHTMG, werden Pacman en Peso de eersten die een muziekvideo opnamen in ‘het meest gesloten land ter wereld’.

De video heeft een Amerikaanse street vibe. De rappers stappen rokend door de straten en zwaaien wild met hun armen terwijl ze zingen over geld en roem. Maar de clip voelt ook Noord-Koreaans. De marcherende soldaten, communistische monumenten en Kimportretten vliegen door het beeld.

Een video opnemen in ‘het meest gesloten land ter wereld’, kan dat zomaar? Aburdene had goede contacten. Een vriend van hem, Michael Bassett, werkt met toerisme en culturele uitwisselingen in Noord-Korea. Dit is dan ook niet het eerste buitenlandse artistieke project in Kims koninkrijk. Al eerder vertoonden Zweedse kunstenaars en fotografen hun werk in Noord-Korea. In 2008 speelde het New York Philharmonic Orchestra in Pyongyang. Maar een videoclip opnemen in Noord-Korea, dát werd nog niet eerder gedaan.

‘Ons project was puur artistiek en had niets met politiek te maken’, vertelt Aburdene. ‘Daardoor konden we in Noord-Korea filmen.’

Aburdene financierde zijn project via de crowdfundingwebsite Kickstarter. ‘Een vriend van mij haalde zo duizenden euro’s binnen voor skateboardprojecten in Cuba’, zegt Aburdene. ‘Toen dacht ik: dan kan dit ook lukken.’

Enkele weken na de start van de campagne ontvingen Pacman en Peso in september een anonieme donatie van ruim 3700 euro, die later van de Amerikaanse ondernemer James Passin afkomstig bleek te zijn. Hiermee hadden ze in één klap het geld voor de reis binnen.

Het rapduo was nog nooit verder van huis geweest dan Pennsylvania en hadden nog nooit van Noord-Korea gehoord. ‘Ze noemen het gek, zeggen dat we er niets van snappen’, rapt Pacman, waarna een streng kijkende Noord-Koreaanse soldaat in beeld komt.

Vlak voor ze naar Pyongyang vertrokken, werd bekend dat een 85-jarige Amerikaanse toerist daar was gearresteerd. De Amerikaanse missionaris Kenneth Bae zit al sinds 2012 in een Noord-Koreaans werkkamp. Waren Pacman en Peso niet bang?

‘Deze jongens hebben zo veel meegemaakt dat ze nergens meer bang voor zijn’, zegt Aburdene. ‘Daarnaast was ons verzekerd dat we veilig zouden zijn.’

Noord-Korea is een omstreden land. Met meer dan 100.000 gevangenen in gruwelijke strafkampen, publieke executies en onderdrukking van andersdenkenden is het land een van de grootste mensenrechtenschenders ter wereld. Noord-Korea en de VS beschouwen elkaar al 70 jaar als aartsvijanden. Aburdene ontving dan ook veel negatieve reacties op het project en verwacht er nog wel meer.

‘Wij keuren absoluut niet goed wat het regime doet, maar kunnen hier niets aan veranderen’, zegt Aburdene. ‘Ons project heeft niets met politiek te maken. Wij zorgen voor contact tussen Amerikanen en Noord-Koreanen, misschien komt daar wel iets positiefs uit.’

Is de clip een kritiek op Amerika? De video toont een propagandaposter waarop Noord-Koreaanse militairen gehakt maken van een Amerikaanse soldaat. ‘Ze noemen het [Noord-Korea] gevaarlijk, maar mijn buurt is een hel’, rapt Peso. ‘Ik salueer Kim Jong-un.’

Ondanks hun gebrekkige reiservaring]maakte Noord-Korea geen grote indruk op de rappers. Ze waren deels gedesillusioneerd nadat iedereen had verteld wat een bizar en gestoord land Noord-Korea is. Dat komt volgens Aburdene doordat mensen die het land nooit bezocht hebben wel hun mening spuien.

‘De wijk waar Pacman en Peso vandaan komen wordt vergeleken met Irak’, licht Aburdene toe. ‘Maar alleen door mensen die er nooit geweest zijn en hun oordeel al klaar hebben – net als bij Noord-Korea. Als je het land bezoekt, zal je zien dat het minder gek is dan mensen beweren.’

Maar veel verder gaat de kritiek niet. De clip is ook geen kritiek, maar een marketingstunt. Ze kozen Noord-Korea omdat het hip is en nog niet eerder werd gedaan. ‘Ze weten te weinig van Noord-Korea om er een politiek statement over te maken’, aldus Aburdene.

‘Ik doe dit voor Barack’, zegt Peso aan het einde van de clip.

De videoclip Escape to North Korea van Pacman en Peso is nu te zien op YouTube.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen in de Volkskrant van 9 januari 2014.