Stuur Noord-Korea naar Internationaal Strafhof

Op 29 oktober schreef ik een opiniestuk voor de Volkskrant, waarin ik stel dat de poging van de VN om het Kimregime voor het Strafhof in Den Haag te dagen alle steun verdient. Lees hier het artikel terug.

Wisten jullie dat ze in Noord-Korea beweren een astronaut op de zon te hebben gezet?’, zei een kennis op een verjaardag guitig lachend. ‘Ze zijn echt gek daar. Die Kim Jong dinges liet z’n ex neerpaffen omdat ze een pornovideo had gemaakt. En die oom werd letterlijk voor de honden gegooid.’

Als Noord-Koreadeskundige krijg ik wekelijks te maken met dit soort bizarre anekdotes, die overigens alle volledig uit de lucht gegrepen zijn. Als ik wijs op de onwaarheid ervan word ik nog net niet voor spelbreker uitgemaakt, maar het scheelt weinig. Vrijwel niemand legt eenzelfde aandacht aan de dag voor de publieke executies, martelingen, hongersnood, het ontbreken van burgerlijke vrijheden en de gruwelijke concentratiekampen waar meer dan honderdduizend Noord-Koreanen onder onbeschrijfelijke omstandigheden worden mishandeld.

De sensationalistische geruchtenmolen rondom het ‘geheimzinnige stalinistische land’ is minder onschuldig dan hij lijkt. Noord-Korea is een land waar al decennia op ongekende schaal mensenrechten worden geschonden. Een van de redenen dat dit onderbelicht blijft is omdat mensen liever lezen over de vermeende kaasverslaving van Kim Jong-un of de legalisatie van drugs in het land. Het ruim een maand lang verdwijnen van Kim kreeg onlangs oneindig meer aandacht dan het verschijnen van een VN-mensenrechtenrapport in februari dat Noord-Korea ‘nazi-achtige praktijken’ verweet. De sensatie rond het Kimregime leidt af van wat écht gaande is in Noord-Korea – en Pyong-yang weet dit handig te benutten.

Park Yeon-mi

Een Noord-Koreaanse vluchteling vertelde maandag in The Guardian hoe in een werkkamp bewakers een hoogzwangere vrouw net zo lang op haar buik duwden totdat haar kind eruit kwam, dat vervolgens voor haar ogen werd vermoord. Anderen die uit het land ontsnapten hebben het over gevangenen die in kooien worden gestopt die zo klein zijn dat ze de bloedsomloop belemmeren en andere onvoorstelbare martelwerktuigen. Vluchtelinge Park Yeon-mi sprak eerder deze maand over hoe ze op 9-jarige leeftijd zag hoe de moeder van een vriendinnetje werd geëxecuteerd. Haar misdaad? Het bekijken van een Hollywood-film.

Deze walgelijke praktijken zouden in vrijwel ieder ander land groot nieuws zijn en tot flink wat publieke verontwaardiging leiden. Maar op het leed dat honderdduizenden Noord-Koreanen door de jaren heen is aangedaan wordt vaak schouderophalend gereageerd. Mensen lijken liever aandacht te besteden aan de vreemde vriendschap van basketballer Dennis Rodman met Kim Jong-un dan aan het verhaal van Shin Dong-hyuk, die geboren werd in een Noord-Koreaans strafkamp en daar met zijn familie in collectieve slavernij verkeerde. Dit moet anders.

Shin Dong-hyuk, met misvormde armen door marteling en mishandeling

Vorige week werd bij een VN-vergadering een Noord-Koreaanse delegatie met deze gruwelen geconfronteerd. Met een strak gezicht lieten de diplomaten uit Pyongyang weten dat het met de mensenrechten in Noord-Korea prima gesteld is en dat de afgrijselijke verhalen zijn verzonnen door de Verenigde Staten en kornuiten om het Kimregime ten val te brengen. Vluchtelingen die bij de VN-vergadering vertelden over hun tijd in een Noord-Koreaans concentratiekamp werden door de delegatie uitgemaakt voor ‘uitschot’.

Het eerder genoemde VN-rapport roept de internationale gemeenschap op om Pyongyang voor het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag te dagen. Momenteel probeert een coalitie in de Verenigde Naties lidstaten ervan te overtuigen om eindelijk zo ver te krijgen dat het Kimregime zich voor zijn daden moet verantwoorden. Gevreesd wordt dat China zijn vetostem zal gebruiken om een rechtsgang te blokkeren, hoewel Beijing zelden van dit recht gebruik maakt.

Het is te hopen dat de coalitie erin slaagt om Noord-Korea door te verwijzen naar het ICC. Niet alleen zorgt dit ervoor dat de architecten van dit vreselijke systeem van mensenrechtenschendingen publieke rekenschap moeten afleggen. Ook zorgt dit er eindelijk voor dat de ogen van de wereld gericht zijn op het échte Noord-Korea: een land waar honderdduizenden onschuldige mensen worden gemarteld en over de kling gejaagd zodat een kleine elite kan baden in luxe. Deze aandacht zal het beëindigen van deze gruwelpraktijken een stap dichterbij brengen.

Kim Jong-un wordt toegejuicht door een vrouweneenheid uit het Koreaanse Volksleger

‘Er is al decennia een holocaust gaande en wij negeren het’, zei een hevig geëmotioneerde Park Yeon-mi eerder deze maand. Het is hoog tijd dat hier een einde aan komt.

Door Noord-Korea gehate kerstboom afgetuigd

Een enorme constructie in de vorm van een kerstboom die Zuid-Korea bij de grens met het communistische Noorden had geplaatst is door Seoul weggehaald. Dat heeft het Zuid-Koreaanse ministerie van defensie woensdag laten weten. Het 18 meter hoge gevaarte, dat door Noord-Korea werd gezien als propagandamiddel, zou na 43 jaar trouwe dienst onveilig zijn geworden vanwege instortingsgevaar.

De toren werd afgelopen week al afgebroken en wordt ook niet meer opgebouwd. In plaats daarvan wordt er volgens het ministerie een park aangelegd op de locatie, slechts drie kilometer van de grens. De ‘kerstboom’ was hoog genoeg om aan de Noord-Koreaanse zijde van de grens gezien te kunnen worden. Pyongyang heeft in het verleden meerdere malen gedreigd het object kapot te schieten.

De ‘kerstboom’ bij de grens met Noord-Korea

De toren werd al sinds 2004 niet meer verlicht in een poging de betrekkingen met Noord-Korea te verbeteren. In 2010 en 2012 werd de boom echter wel weer aangestoken, als reactie op provocaties van Pyongyang. In 2010 voerde Noord-Korea een twee aanvallen uit waarbij vijftig Zuid-Koreanen om het leven kwamen. Twee jaar later testte het communistische land een langeafstandsraket.

Het nieuws over het afbreken van de toren komt drie dagen nadat troepen vanuit Zuid- en Noord-Korea geweervuur uitwisselden over de grens. Het was het tweede schietincident in nog geen tien dagen tijd. Er vielen aan beide zijden geen gewonden.

Het Zuid-Koreaanse ministerie van defensie ontkent dat de kerstboom is weggehaald in een poging om toenadering te zoeken tot Pyongyang. Onlangs deed een ongekend hoge Noord-Koreaanse delegatie Zuid-Korea nog aan voor overleg. Hierna volgden gesprekken tussen militaire hoogwaardigheidsbekleders.

Noord-Korea prijkt al jaren bovenaan het lijstje van landen die de meeste christenen vervolgen. Religie wordt gezien als bedreiging voor de propagandacultus rondom leider Kim Jong-un. De afgelopen jaren zijn meerdere mensen in Noord-Korea gearresteerd bij pogingen het evangelie te verspreiden. Een van hen, de Amerikaan Jeffrey Fowle, werd dinsdag vrijgelaten.

Een eerdere versie van dit artikel werd op 22 oktober 2014 gepubliceerd door het Nederlands Dagblad. 

Noord-Korea zegt kernwapens te gaan verbeteren

Noord-Korea gaat zijn kernwapenprogramma ‘zowel kwalitatief als kwantitatief’ krachtiger maken. Dat heeft staatspersbureau KCNA maandag gemeld. Het communistische land zegt hiermee te reageren op een nieuw kernoorlogsplan van de Verenigde Staten.

Volgens KCNA beseft het Noord-Koreaanse volk hoe wijs hun regime is geweest door meer te investeren in nucleaire ‘afschrikking’ tegen toenemende dreigingen van Washington. In het bericht wordt aan de memoires van voormalig CIA-baas en minister van defensie Leon Panetta gerefereerd. Hij schreef dat de VS de optie open hielden om een nucleaire aanval uit te voeren in geval van oorlog met Noord-Korea.

Zuid-Koreanen bekijken nieuwsbeelden van de Noord-Koreaanse kernproef

“Dit is opnieuw bewijs voor grove nucleaire dreigementen aan het adres van de Democratische Volksrepubliek van Korea”, aldus KCNA. Het persbureau noemde het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma het ‘zwaard der gerechtigheid’ van het communistische land dat bedoeld is om de vrede in Noordoost-Azië te bewaren.

Noord-Korea heeft tot nu toe drie kernproeven uitgevoerd, in 2006, 2009 en 2013. Pyongyang zinspeelde eerder dit jaar op de mogelijkheid van een vierde nucleaire test.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 20 oktober 2014 op Nu.nl.

‘Noord-Koreaanse spionne die haar geheugen wiste veroordeeld in Zuid-Korea’

Een Noord-Koreaanse spionne die Zuid-Korea was ingeslopen door zich voor te doen als vluchteling is woensdag veroordeeld tot een celstraf van drie jaar. Het Zuid-Koreaanse Hooggerechtshof bepaalde dat de 39-jarige Lee schuldig is aan spionage voor Noord-Korea. Dat meldt persbureau Yonhap.

De aanklager beweerde dat Lee een speciaal soort drug had toegediend gekregen door de Noord-Koreaanse veiligheidsdiensten, waardoor haar geheugen werd gewist. Daardoor zou ze in het Zuiden niet als spionne door de mand vallen bij een eventuele leugendetectortest. Alle Noord-Koreaanse vluchtelingen worden na aankomst in Zuid-Korea door veiligheidsdiensten ondervraagd.

Volgens het hof was de infiltrant in 2012 naar het Zuiden gekomen om Noord-Koreaanse vluchtelingen in de gaten te houden die campagnes tegen het communistische land organiseren. In Zuid-Korea worden geregeld ballonnen waaraan propagandamateriaal is bevestigd de grens met het Noorden over gestuurd. Pyongyang hekelt deze acties en wil dat Seoul ze verbiedt.

Activisten laten ballonnen op en sturen deze de grens over naar Noord-Korea

Lee gaf eerder in een rechtszaak voor een lager gerechtshof toe een infiltrant voor het Noorden te zijn, maar trok dit later weer in. Ze ontkende drugs te hebben moeten innemen van de Noord-Koreaanse veiligheidsdiensten en beschuldigde de inlichtingendiensten in Zuid-Korea ervan haar tot een valse bekentenis te hebben gedwongen.

Het Hooggerechtshof liet weten hier niet in te tuinen. Volgens de rechter was Lee’s eerdere bekentenis ‘gerechtvaardigd, ondersteund door bewijs en daardoor betrouwbaar’. Het hof verwierp tevens de aantijgingen dat de spionne haar verklaring onder dwang zou hebben afgelegd.

De veroordeling kwam als een donderslag bij heldere hemel voor Lee’s advocaat Park Joon-young, die op vrijspraak had gehoopt. “Er bestaat nergens ter wereld een drug die iemands geheugen wist”, zegt Park. “Het stelt me teleur dat het oordeel op basis van een valse getuigenis tot stand is gekomen.”

Park hoopt dat het hof uiteindelijk alsnog tot bezinning komt. “Spionagezaken worden permanent opgeslagen, dus ik hoop dat de geschiedenis alsnog zal uitwijzen dat zij onschuldig is.”

Een eerdere versie van dit artikel werd op 15 oktober 2014 gepubliceerd door het  Nederlands Dagblad

Kim Jong-un duikt eindelijk weer op

Na zes weken afwezigheid is de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un dinsdag weer in het openbaar verschenen. Steunend op een wandelstok en met een brede lach op zijn gezicht was Kim te zien op staatstelevisiezender KCTV, terwijl hij een rondleiding kreeg door een nieuw wooncomplex voor wetenschappers in Pyongyang. Ook staatskrant Rodong Shinmun drukte foto’s van Kims bezoek af.

De wildste geruchten deden de afgelopen weken de ronde over de leider. Hij zou lijden aan jicht, diabetes of een verwonding aan zijn been. Sommigen speculeerden zelfs dat Kim was getroffen door een hersenbloeding. Andere analisten dachten dat er sprake was van een coup en dat Kim van zijn troon was gestoten. Die stroom aan speculaties zal nu wat getemperd worden.

De staatsmedia berichtten op de gebruikelijke flamboyante toon dat Kim tijdens de rondleidingen ‘de noodzakelijke stappen nam op liefdevolle wijze’. Over Kims afwezigheid, de reden voor de wandelstok of wanneer de rondleidingen plaatsvonden werd niets gezegd. Ook tijdens zijn afwezigheid prees de propagandamachine Kim als de ‘leider van de revolutie’. Behalve een terloopse opmerking dat de leider aan ‘ongemakken‘ zou lijden werd niet ingegaan op Kims gezondheid. Wel was op de laatste beelden voor zijn verdwijning te zien hoe het staatshoofd zichtbaar was aangekomen en moeite had met lopen.

Zonder ook maar iets te doen wist Noord-Korea wederom alle ogen van de wereld op zich gericht te krijgen. Door slechts de zon waaromheen de alomtegenwoordige persoonlijkheidscultus draait tijdelijk uit beeld te verwijderen kreeg het stalinistische land meer aandacht dan het in tijden had genoten. Het hele incident onderstreept ook eens te meer hoe moeilijk het voor buitenstaanders en deskundigen is wat zinnigs te zeggen over wat er in Noord-Korea gebeurt.

De afwezigheid van Kim was opmerkelijk omdat de zwaarlijvige leider normaal in Noord-Korea niet van de buis is weg te denken. De persoonlijkheidscultus werd in de jaren veertig begonnen door de stichter van het land, Kim Il-sung, maar met name Kim Jong-un is normaliter gek op media-aandacht. Toch is het niet de eerste keer dat het staatshoofd tijdelijk uit beeld verdwijnt. In 2012 was hij ook al eens drie weken niet te zien. Zijn vader en politieke voorganger Kim Jong-il, die geen fan was van alle media-aandacht, trok zich geregeld een paar weekjes terug.

Een Zuid-Koreaanse analist denkt dat er meerdere redenen zijn waarom Kim zich weer heeft laten zien. Door aan te tonen dat er niets aan de hand is zou de leider geruchten uit het buitenland willen ontkrachten dat hij niet langer de baas is in het communistische land, aldus Noord-Koreadeskundige Cheong Seong-chang van het Sejong-instituut. Aan de burgers van Noord-Korea zou het staatshoofd juist willen bewijzen dat hij een leider is die, ondanks zijn wandelstok, de pijn verbijt en doorwerkt.

“Kim lijkt te willen laten zien dat er niets met hem aan de hand is”, aldus Cheong. “Als hij dat niet had gedaan, zouden nog wildere speculaties te kop opsteken en zou er onrust kunnen ontstaan onder de burgers van Noord-Korea. Ook konden buitenlandse plannen om het Noord-Koreaanse systeem aan te pakken dan wel eens een kans hebben gekregen.”

Nooit eerder werd een Noord-Koreaanse leider getoond die met een wandelstok loopt. Kim Jong-il had na een beroerte in 2008 ook moeite met lopen, maar gebruikte geen hulpmiddelen om zich voort te bewegen. Ook de stichter van het land en grootvader van de huidige leider, Kim Il-sung, wandelde tot zijn dood op 82-jarige leeftijd zonder problemen.

Op de meest recente beelden is te zien dat Kim in vier maanden tijd zo’n tien kilo is afgevallen, zegt Cheong. De analist denkt dat Kim aan zijn linkerenkel is geopereerd. Op de wandelstok na, lijkt de leider in goede gezondheid te verkeren.

Cheong Seong-chang van het Sejong-instituut

“In Noord-Korea voelen de mensen Kims aanwezigheid altijd, zelfs als hij afwezig is”, zegt Korea-deskundige Scott Snyder van de Amerikaanse denktank CFR. “De buitenlandse media zien de absentie van Kim als een teken dat er wat mis is, zonder dat er verder in Pyongyang indicaties zijn voor een onrustige of instabiele situatie.”

Buitenlandse regeringen gingen de afgelopen weken dan ook niet mee in het speculatiecircus rondom een eventuele coup. De Verenigde Staten, China en Zuid-Korea lieten de afgelopen dagen alle drie weten dat zij geen verandering in de Noord-Koreaanse machtsstructuur zagen en dat wat hen betreft Kim nog altijd heer en meester is in het communistische land.

Andere analisten denken dat achter de lange afwezigheid van Kim wel eens een vooropgezet plannetje kan schuilen. Volgens Korea-expert van de Universiteit van Chicago Bruce Cumings was de verdwijntruc ‘waarschijnlijk een manier om aandacht te trekken, die zeker heeft gewerkt’.

“Het noorden voert de laatste tijd een diplomatiek offensief uit in Europa en daarbuiten. Het land voelt zich geïsoleerd en is dat ook”, aldus Cumings. “Al dit gedoe zorgt ervoor dat ze weer op de voorpagina’s prijken.”

Bruce Cumings

Ook hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden Remco Breuker denkt dat Noord-Korea met een charmeoffensief tegenover het buitenland bezig is. “Als je kijkt naar hoe Pyongyang zich momenteel gedraagt, lijkt het erop dat het land in economisch zwaar weer verkeert en bang is voor de toekomst”, aldus Breuker in een telefoongesprek. Meerdere berichten wijzen er volgens hem op dat Noord-Korea wanhopig op zoek is naar geld.

Kim Jong-un volgde in december 2011 zijn vader op nadat deze was overleden aan een hartaanval. Veel gevluchte Noord-Koreaanse oud-hoogwaardigheidsbekleders menen dat niet Kim aan de touwtjes trekt, maar het Departement van Organisatie en Begeleiding (OGD), dat bestaat uit oude kameraden van Kim Jong-il. Kim Jong-un zou volgens hen niet meer dan een stroman zijn.

VS, China en Zuid-Korea: Kim Jong-un is nog gewoon de baas in Noord-Korea

Gezondheidsproblemen, huisarrest, een coup d’état of zelfs overlijden: de afgelopen weken is druk gespeculeerd over het wel en wee van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Het staatshoofd, dat normaal niet van de buis is weg te denken in het communistische land, is al ruim vijf weken niet in het openbaar verschenen. Dit leidde tot een golf van geruchten, maar volgens overheidsfunctionarissen uit de Verenigde Staten, China en zowel Noord- als Zuid-Korea is er niets aan de hand.

Het hoofd van de gezamenlijke stafchefs van Zuid-Korea liet maandag weten geen verandering in de machtsstructuur van Noord-Korea te hebben waargenomen, meldt Yonhap. “Voor zover ik weet heeft Kim Jong Un geen problemen bij het besturen van het land”, sprak admiraal Choi Yun-hee. Hij zei door de inlichtingendiensten op de hoogte te worden gehouden van relevante ontwikkelingen in Noord-Korea. Op de vraag of Kim helemaal niets mankeert, wilde Choi niet antwoorden.

Ook de VS laten weten dat volgens hun bronnen Kim nog steeds de dienst uitmaakt in Noord-Korea. “We hebben geen indicaties van een machtswisseling opgevangen”, zei de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Susan Rice in een interview dat zondag door NBC werd uitgezonden. “Vanzelfsprekend houden we de ontwikkelingen in Noord-Korea nauwlettend in de gaten.”

Susan Rice

China zegt geen afwijkende signalen te hebben waargenomen, ondanks de lange afwezigheid van Kim, meldt Yonhap. “Geen van de speculaties over Kims gezondheid en machtspositie zijn geloofwaardig”, zei een anonieme Zuid-Koreaanse bron, die regelmatig contact heeft met de Chinese regering.

Hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden Remco Breuker begrijpt wel waarom deze landen zich zo uitlaten. “Zij kunnen geen van allen iets anders zeggen zolang Noord-Korea volhoudt dat er niets aan de hand is”, zei Breuker in een telefoongesprek. “Dan diskwalificeer je jezelf als gesprekspartner. Wat ik vooral bijzonder vind, is dat alle drie de landen het nodig vonden op de geruchtenstroom te reageren.”

Pyongyang bericht nog steeds over Kim als staatshoofd van Noord-Korea. Kim Yang-hon, secretaris van de regerende Koreaanse Arbeiderspartij, zei eerder deze maand tijdens een bezoek aan aartsrivaal Zuid-Korea dat Kim helemaal geen gezondheidsproblemen heeft. Eerder meldden staatsmedia in het communistische land wel dat de leider aan ‘ongemakken’ leed.

“Als je kijkt naar hoe Noord-Korea zich momenteel gedraagt, lijkt het erop dat het land in economisch zwaar weer verkeert en bang is voor de toekomst”, aldus Breuker. “De elite weet dat Noord-Korea met Kim aan het hoofd een moeilijke positie heeft in de internationale gemeenschap.”

Maandag liet Noord-Korea weten dat het lichamen van Amerikaanse slachtoffers uit de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) gaat verplaatsen. Washington zou niet hebben meegewerkt om de lijken terug naar de VS te krijgen. Het zijn dit soort berichten die aantonen dat Pyongyang wanhopig op zoek is naar geld, aldus Breuker.

Beelden waarop Kim moeite heeft met lopen

De 31-jarige Kim was voor het laatst te zien op 3 september bij een concert. De weken ervoor was reeds zichtbaar hoe de leider moeite had met lopen en flink was aangekomen. Kort hierna verdween het politiek zwaargewicht helemaal uit beeld, hoewel de binnenlandse propaganda hem nog wel steeds aanprijst als de leider van de revolutie.

Kim nam het stokje in Noord-Korea in december 2011 over na het overlijden van zijn vader en politieke voorganger, Kim Jong-il. Veel gevluchte Noord-Koreaanse oud-hoogwaardigheidsbekleders menen dat niet Kim aan de touwtjes trekt, maar het Departement van Organisatie en Begeleiding (OGD), dat bestaat uit oude kameraden van Kim Jong-il. Kim Jong-un zou volgens hen niet meer dan een stroman zijn. Voor meer informatie over deze theorie, zie hier en hier.

Een eerdere versie van dit artikel werd op 13 oktober 2014 geplaatst door het Reformatorisch Dagblad.

Hoe gevluchte Noord-Koreanen geld naar hun families sturen

Met een naar Noord-Korea gesmokkeld mobieltje kon Lee Seo Yeon twee missies ten uitvoer brengen: een emotionele en een financiële. Maar aanvankelijk vreesde ze een vergissing te hebben begaan.

Terwijl ze vanuit de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul aandachtig aan de hoorn zat gekluisterd herkende ze de stem aan de andere kant van de lijn niet. Ze had haar zus in het communistische Noorden gebeld, die ze in 1998 voor het laatst gesproken had. Dat jaar nam Lee afscheid van haar familie in het door hongersnood getroffen land en waadde door water van wel een meter hoog naar China.

De grens tussen China en Noord-Korea

De zus van Lee is maar iets ouder dan zij, maar de persoon aan de telefoon klonk als ‘een oudere dame’. Toch wist de krakende stem details op te noemen uit hun gedeelde jeugd. “Ze herinnerde zich het litteken op mijn heup dat ik opliep nadat ze me als kind uitdaagde om op het uiteinde van een eetstokje te gaan zitten”, zei Lee. “Ze wist nog de naam van mijn vriend die toentertijd naast ons woonde. We babbelden over koetjes en kalfjes tot ik in tranen uitbarstte.”

Toen Lee zeker wist dat ze met haar zus van doen had, nam een tussenpersoon aan de Noord-Koreaanse kant van de lijn de telefoon over. Lee maakte twee miljoen won (omgerekend 1500 euro) over naar een Zuid-Koreaanse bankrekening van iemand die met de intermediair in verbinding stond. De zus van Lee kreeg 70 procent van het geld, de overige 30 procent bracht de tussenpersoon in rekening als transactiekosten.

De mobiele telefoons en het netwerk van intermediairs binnen en buiten Noord-Korea stellen gevluchte familieleden in staat contact te onderhouden met hun dierbaren en geld naar hen over te maken. Terwijl het welvarende en hypermoderne Zuid-Korea lid is van de G20, bungelt het communistische Noorden op de wereldranglijst van BNP per hoofd van de bevolking in de onderste regionen, tussen Kenia en Zambia.

Het overmaken van geld blijft een riskant proces. Noord-Koreaanse burgers lopen het risico zwaar bestraft te worden als de autoriteiten de illegale transacties ontdekken. Zuid-Koreanen riskeren dat het overgemaakte geld niet aankomt en dat tussenpersonen met de noorderzon vertrekken. Maar velen wagen het erop, zeker wanneer ze bedenken hoe een paar honderd euro voor de gemiddelde Noord-Koreaan een geschenk uit de hemel kan zijn.

De Chinese mobieltjes zijn officieel verboden in Noord-Korea maar zijn, net als veel andere buitenlandse producten, goedkoop en eenvoudig verkrijgbaar. Sinds het begin van het millennium onderhouden veel vluchtelingen hiermee het contact met hun achtergebleven vrienden en familieleden.

Seoul

Uit een recente peiling onder vierhonderd personen blijkt dat ruwweg de helft van alle naar Zuid-Korea uitgeweken Noord-Koreanen geld overmaakt naar dierbaren in het buurland. Meestal wordt per jaar een bedrag van zo’n 400 tot 2400 euro de grens over gestuurd. Dat terwijl gevluchte Noord-Koreanen het in het Zuiden ook niet makkelijk hebben: gemiddeld bedraagt hun maandloon slechts de helft van dat van een Zuid-Koreaanse werknemer.

“Hoewel we hier maar weinig verdienen, kunnen we het ons veroorloven rijst bij iedere maaltijd te eten”, zegt de in Seoul woonachtige Choi Jung-hoon. “Als we geen nieuwe kleren aanschaffen, kunnen we geld opsparen om naar onze familieleden in het Noorden te sturen. Voor hen is dat heel veel geld.”

Het is niet altijd gemakkelijk om in contact te komen met familieleden in Noord-Korea. Lee betaalde eerder meerdere intermediairs 150 euro om alleen maar even met haar zus te kunnen bellen. In alle gevallen was ze haar geld kwijt, zonder resultaat.

Vaak maken de naar het Zuiden gevluchte Noord-Koreanen geld over naar een rekening van de tussenpersoon. Hij pakt 20 tot 30 procent van dit bedrag en geeft de rest aan een Chinese of Noord-Koreaanse handelaar, die het geld mee de grens over kan nemen en aan de families in Noord-Korea kan overhandigen.

Soms zijn meerdere intermediairs nodig voor een een transactie. Als een vluchteling geen contacten heeft in China moet hij vaak een andere Noord-Koreaanse migrant inschakelen. En als de familie in Noord-Korea ver van de grens met China af woont, wordt het vervoeren van geld nog lastiger. Mensen hebben in Noord-Korea speciale vergunningen nodig om van de ene stad naar de andere te reizen. Bovendien is de infrastructuur in het land in ernstig vervallen staat.

De Zuid-Koreaanse mensenrechtenactivist Ahn Kyung-su is positief over de transactiemethode. Volgens hem werden vluchtelingen in het begin nog regelmatig opgelicht, maar komt dit tegenwoordig nog zelden voor. De transacties zijn lucratieve handel voor de tussenpersonen, die hierdoor een eerlijke werkwijze hanteren om klanten aan zich te binden.

De grens tussen Noord- en Zuid-Korea

Het is niet bekend hoeveel Noord-Koreanen zijn gearresteerd bij de praktijk, die officieel verboden is in het communistische land. Maar volgens activisten weten veel Noord-Koreanen de dans te ontspringen door het geld dat zij uit Zuid-Korea ontvangen te gebruiken om de Noord-Koreaanse autoriteiten mee om te kopen.

Het geld kan levens redden. De centrale bank van Zuid-Korea schat dat een Noord-Koreaan gemiddeld zo’n duizend euro per jaar verdient. Het inkomen in het Zuiden ligt over het algemeen 43 keer hoger. In Noord-Korea is op veel plaatsen een tekort aan voedsel, kleding en andere basisproducten. Het geld uit Zuid-Korea helpt veel burgers in het economisch noodlijdende Noord-Korea het hoofd boven water te houden.

Lee wil eigenlijk meer doen voor haar familie dan alleen maar geld sturen. Voor zij in Zuid-Korea belandde, maakte ze heel wat mee. Ze werd in China in de kraag gevat en teruggestuurd naar haar vaderland, waar ze in een strafkamp belandde. Ze wist het kamp te ontvluchten en bereikte China opnieuw, waar ze in het huwelijk trad. Later maakte ze alsnog de oversteek naar Zuid-Korea, waar ze opnieuw trouwde.

“Ik mis mijn familie als ik niet aan het werk ben of me eenzaam voel”, zegt Lee. “Ik denk veel aan hen, vergeet ze dan weer, maar ze keren altijd weer in mijn gedachten terug.”

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 7 oktober 2014 op de website van het Nederlands Dagblad.

Nummer 2 van Noord-Korea bezoekt Zuiden

Vermoedelijk de machtigste Noord-Koreaanse hoogwaardigheidsbekleder na leider Kim Jong-un, Hwang Pyong-so, is zaterdag aangekomen in Zuid-Korea. De vicemaarschalk en vicevoorzitter van de Nationale Defensiecommissie reisde naar Incheon om de slotceremonie van de Asian Games bij te wonen. Het komt zelden voor dat zo’n hooggeplaatst lid van de Noord-Koreaanse elite het Zuiden bezoekt.

Hwang komt aan in Zuid-Korea

Naast Hwang reisden ook Choe Ryong-hae en Kim Yang-gon mee, die zich respectievelijk bezighouden met sport en contacten in Zuid-Korea. Het bezoek komt op een moment dat de banden tussen beide Korea’s al maanden slecht zijn. Pyongyang testte dit jaar meer dan honderd raketten, maakte de Zuid-Koreaanse president Park Geun-hye uit voor ’troostmeisje’ en dreigde met een nieuwe kernproef. Analisten denken dat Noord-Korea door zo’n hoge delegatie te sturen de banden met Seoul weer wil aanhalen.

De eliteleden zijn niet slechts in Zuid-Korea om de slotceremonie te bekijken en hun felicitaties uit te brengen aan de Noord-Koreaanse sporters, die 35 medailles in de wacht wisten te slepen, waarvan elf goud. Hwang en de zijnen hebben ook meerdere bijeenkomsten met Zuid-Koreaanse politici en diplomaten, waar ongetwijfeld de stroeve inter-Koreaanse betrekkingen ter sprake zullen komen. Er zijn voor zover bekend geen plannen voor een onderhoud met president Park.

Hwang bij overleg in Zuid-Korea

Het overleg werd door Zuid-Koreaanse politici met goedkeuren ontvangen. De regerende conservatieve Saenuri-partij zei de gesprekken toe te juichen. De linkse oppositiepartij NPAD ging nog een stapje verder en riep op tot een onderhoud tussen Hwang en Park. Enkele bewindslieden riepen op tot het opheffen van sancties tegen Pyongyang en het hervatten van gezamenlijke Koreaanse projecten.

Hwang wordt gezien als de op één na machtigste man van het communistische land. Volgens sommige analisten, onder wie de gevluchte Noord-Koreaanse oud-hofdichter Jang Jin Sung, is de invloed van Hwang op het landsbestuur zelfs groter dan die van Kim. Choe werd voorheen gezien als de nummer twee van Noord-Korea, maar werd eerder dit jaar voorbijgestreefd door Hwang.

Kim Jong Un kwam niet mee naar Zuid-Korea. De leider is sinds zijn aantreden in december 2011 nog geen een keer naar het buitenland gereisd en is al meer dan een maand niet in het openbaar gezien. Analisten denken dat het staatshoofd ziek is. Op de laatste beelden die van Kim werden uitgezonden is te zien hoe de leider moeite heeft met lopen.

Hinkende Kim Jong Un

Bezoeken van Noord-Koreaanse hoogwaardigheidsbekleders zijn zeldzaam geworden sinds 2008, toen de conservatieve president Lee Myung-bak aan de macht kwam in Zuid-Korea. Hij maakte een einde aan de ‘Zonneschijnpolitiek‘ van zijn voorgangers, die gericht was op toenadering tot en verzoening met Noord-Korea. Het huidige staatshoofd Park heeft de harde lijn van Lee tot nu toe voortgezet.

De Zuid-Koreaanse Noord-Koreadeskundige Cheong Seong-chang van het Sejong-instituut ziet de komst van Hwang als een cruciaal moment voor de onderlinge betrekkingen tussen de landen voor de komende jaren. “Als er geen vooruitgang wordt geboekt tijdens de gesprekken, zullen de moeizame betrekkingen waarschijnlijk niet veranderen tijdens het presidentschap van Park”, aldus Cheong.

Noord-Korea en Zuid-Korea vochten tussen 1950 en 1953 een bloedige oorlog uit, waarbij meer dan drie miljoen mensen om het leven kwamen. Het conflict eindigde in een wapenstilstand, maar een vredesverdrag werd nooit gesloten. Formeel gezien zijn beide landen nog altijd met elkaar in oorlog.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 4 oktober 2014 op de website van het Nederlands Dagblad.

‘Asian Games inspireren Noord-Koreanen om harder te werken’

Heel Noord-Korea is zo geïnspireerd door de goede prestaties van hun sporters op de Asian Games dat iedere burger probeert nog harder te werken. Mijnwerkers graven meer kolen op, fabrieksarbeiders produceren meer goederen en zelfs universiteiten publiceren betere onderzoekspapers. Dat zeggen de burgers van Noord-Korea – als men de staatsmedia mag geloven.

De zestien dagen durende spelen in de Zuid-Koreaanse havenstad Incheon zijn bijna afgelopen. Noord-Korea scoorde goed op het evenement en wist tot nu toe 32 medailles in de wacht te slepen, waarvan tien goud. Het communistische land brak meerdere wereldrecords gewichtheffen en werd kampioen bij het vrouwenvoetbal, toen in de finale oud-kolonisator Japan met 3-1 van de mat werd getikt.

Noord-Koreaanse voetbalvrouwen vieren hun overwinning op Japan

Deze topprestaties hebben tot een ‘feeststemming’ in de hoofdstad Pyongyang geleid. De atleten worden neergezet als hard ploeterende rolmodellen die burgers moeten inspireren om zich voor de volle honderd procent in te zetten. Iedere sporter die een podiumplaats bemachtigde zei tot zijn of haar sportprestaties te zijn geïnspireerd door liefde voor de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un.

Ondertussen is Kim in geen velden of wegen te bekennen. Het normaal zo mediagenieke staatshoofd is al weken niet meer in het openbaar gezien. Internationale media speculeren dat de 31-jarige Kim ziek zou zijn, iets waar Pyongyang ook voorzichtig op zinspeelt. Wat Kim onder de leden zou hebben is niet duidelijk.

Iedere zege van een Noord-Koreaanse sporter wordt breed door de staatsmedia uitgemeten. Maar ondertussen zwijgt Pyongyang vrijwel geheel over de sportprestaties van de overige 44 participerende naties. Er wordt met geen woord gerept over dat Zuid-Korea meer medailles heeft veroverd dan het noorden of dat China aan kop gaat in het klassement.

Noord-Koreaanse sportfans

Zuid-Koreaanse media zijn daarentegen erg kritisch op de organisatie van de Asian Games. Het evenement heeft niet zo veel interesse onder het publiek weten te genereren als verwacht. Burgers blijven niet thuis om naar de spelen te kijken en bij haast iedere wedstrijd zijn op de tribune lege stoelen te zien. Dat kom je in Noord-Korea dan weer zelden tegen.

Uiteindelijk financiert Zuid-Korea zelfs voor een groot deel de manier waarop aartsrivaal Noord-Korea het evenement voor zijn eigen propaganda gebruikt. Seoul betaalt bijna 750 duizend euro zodat Pyongyang de eigen sportprestaties in Noord-Korea kan uitzenden. Ook het verblijf van de Noord-Koreaanse sporters wordt door Seoul gefinancierd.

De Asian Games zijn 4 oktober afgelopen. Donderdag stonden Noord- en Zuid-Korea tegenover elkaar in de finale van het mannenvoetbal. Het werd in de 120e minuut nog net 1-0 voor het zuiden.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 1 oktober 2014 op de website van de Reformatorische Omroep.

Noord-Koreaanse sporters zingen over Kim Jong-un in Zuid-Korea

Noord-Koreaanse atleten die deelnemen aan de Asian Games in Zuid-Korea hebben een bijeenkomst gehouden om hun heimwee naar Noord-Korea en leider Kim Jong-un met elkaar te delen. Dat heeft het Noord-Koreaanse persbureau KCNA gemeld. In Incheon zongen de sporters liedjes en droegen ze gedichten voor.

De bijeenkomst droeg als titel ‘Avond van verlangen naar de geëerde maarschalk Kim Jong-un’. Minister van sport Kim Yong-hun zei dat hoewel de sporters pas een week van huis waren, ‘de gedachten van alle delegatieleden stromen naar hem (Kim Jong-un, red.), hij die zij verlangen te zien, of zij nou slapen of wakker zijn’.

De muzikale selectie bestond uit liedjes als We Kunnen Niet Leven Zonder Jou, Brandende Wens en Warme Gevoelens. Volgens KCNA geven deze gezangen de ‘volmaakte eenheid’ weer van alle Noord-Koreanen. Een gedicht dat een van de atleten voordroeg liet alle aanwezigen ‘betoverd’ achter, aldus staatsmedia.

Gewichtheffer Kim Un-guk droeg het gedicht Het Gemis van Kameraad Kim Jong-un voor. Hij zei eerder dat de gedachte aan de leider hem geholpen had van zijn blessure te herstellen en drie wereldrecords te vestigen. Kim Byong-sik, leider van de delegatie, zwoer meer medailles te winnen als ‘eerbetoon aan de leider’.

Kim Un-guk na het breken van een wereldrecord gewichtheffen

De Noord-Koreaanse delegatie in de Zuid-Koreaanse kuststad Incheon bestaat uit 273 personen. Tot nu toe hebben de sporters 32 medailles in de wacht gesleept, waarvan tien goud. Alle atleten zeiden hun prestaties op te dragen aan de ‘liefhebbende zorg’ van Kim. Noord-Korea heeft op de Asian Games meerdere wereldrecords gewichtheffen gebroken. Ook werd het communistische land eerste bij het vrouwenvoetbal.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 28 september op de website van de Volkskrant.