Na de wereld getart te hebben met atoomproeven, rakettests en oorlogstaal, verklaarde de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un woensdag dat hij zijn doel heeft bereikt. Na een nachtelijke proef met een nieuw type intercontinentale ballistische raket (de Hwasong-15) stelde Kim dat het kernwapenprogramma voltooid is. Met een geschat bereik van 13.000 kilometer kan Pyongyang nu het hele Amerikaanse vasteland treffen, het Witte Huis en New York incluis.

President Donald Trump, die eerder nog dreigde met „vuur en woede” en „de totale vernietiging van Noord-Korea”, reageerde laconiek. De Verenigde Staten zouden de zaak wel oplossen, zo verzekerde Trump: „Er is niets veranderd. We hebben een hele serieuze benadering. ”

De VS proberen met militaire dreiging en internationale sancties de druk op Pyongyang op te voeren. Vorige week plaatsten de VS Noord-Korea nog op een lijst van landen die terrorisme ondersteunen, hetgeen zwaardere sancties mogelijk maakt.

De nieuwste test was een duidelijke boodschap aan de VS: wij kunnen jullie overal en te allen tijde raken. Sinds het begin van dit jaar heeft Pyongyang niet alleen geoefend met raketten met een steeds groter bereik, maar ook met het verrassingseffect. Noord-Korea vuurde projectielen af van bases die tot op dat moment onbekend waren. Ook werden lanceringen vanaf onderzeeboten getraind. En nu werd er voor het eerst ‘s nachts een raket afgevuurd.

Deze ontwikkeling zorgt er voor dat de dreiging niet zomaar uitgeschakeld kan worden door alle Noord-Koreaanse bases en raketopslagplaatsen in de as te leggen, zoals Zuid-Korea soms dreigt. Mocht Washington of Seoul dat proberen, dan heeft Pyongyang altijd nog verborgen lanceerbases, ondergrondse raketdepots en mobiel verplaatsbare projectielen, zogeheten second strike capability.

Volgens Noord-Koreaanse staatsmedia kan de Hwasong-15 worden uitgerust met een „supergrote zware springkop”. Het projectiel werd in een scherpe verticale boog gelanceerd en bereikte daarbij een hoogte van bijna 4.500 kilometer. De raket kwam hemelsbreed 950 kilometer van het lanceerplatform ten oosten van Noord-Korea in zee terecht.

De Amerikaanse minister van Defensie Mattis sloeg een bezorgde toon aan. Hij zei dat de raket „verder en hoger kwam” dan eerder geteste wapens en dat de Noord-Koreanen nu „iedere plek ter wereld kunnen bedreigen”. De Hwasong-15 bedreigt volgens hem „de wereldvrede, de regionale vrede en zeker de Verenigde Staten”. Minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson zei dat het nog niet te laat was voor Pyongyang om plaats te nemen aan de onderhandelingstafel.

De directe buurlanden van Noord-Korea, Japan en Zuid-Korea, reageerden in scherpe bewoordingen. De Japanse premier Shinzo Abe pleitte voor nog strengere sancties. Hij kreeg hierin bijval van de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in, die ook pleitte voor diplomatiek overleg met Pyongyang. De VN-Veiligheidsraad komt woensdag bijeen om over de kwestie te praten.

Seoul reageerde ook militair. Slechts zes minuten na de lancering van de Hwasong-15 oefende de Zuid-Koreaanse krijgsmacht een precisiebombardement uit. Daarbij werden drie projectielen gelanceerd – vanaf een raketinstallatie, een marineschip en vanuit een straaljager – die een doel raakten op exact dezelfde afstand als de locatie waarvandaan het Noord-Koreaanse projectiel was gelanceerd. De actie was volgens de Zuid-Koreaanse krijgsmacht een succes: alle drie raketten troffen het doel op hetzelfde moment.

Ook al heeft Noord-Korea zich nu uitgeroepen tot atoommacht, dat betekent vermoedelijk niet dat de raket- en kernproeven zullen stoppen. De nieuwe Hwasong-15 is pas één keer getest en de lancering van woensdag was pas de derde proef met een intercontinentale ballistische raket. Hoewel de tests succesvol waren, twijfelen analisten of Pyongyang alle kneepjes van de rakettechnologie al onder de knie heeft. Kan Noord-Korea al een kernwapen zo klein maken dat het op een raketkop past? En zo ja, kan het projectiel door het toegenomen gewicht dan nog steeds Washington halen? En heeft Noord-Korea technologie die voorkomt dat de lading vroegtijdig ontploft?

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 29 november 2017 in NRC Handelsblad.