Voor Metro sprak ik met Kang Chun-hyok, geboren in Noord-Korea. Als tiener vluchtte hij via China naar Zuid-Korea, waar hij nu woont. In zijn huidige thuisland rapt en tekent hij over wat hem overkomen is in Noord-Korea, volgens Amnesty International de ergste mensenrechtenschender op aarde.
Lees hier het hele interview & bekijk hieronder de (Engels ondertitelde) clip van Kangs hiphoptrack ‘For the Freedom’:
De top tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un eerder deze maand in Singapore leverde een wat zwak akkoord op. Toch hebben meerdere landen hun sancties tegen Pyongyang al verzwakt, waardoor bedrijven hun kans schoon zien weer handel te drijven met Noord-Korea.
In dit optimisme rond een Noord-Koreaanse perestrojka probeert de georganiseerde misdaad in Zuidoost-Azië een graantje mee te pikken. Sinds de top proberen misdaadorganisaties gretig Noord-Koreaanse bankbiljetten te verkopen aan aspirant-ondernemers in China en Zuidoost-Azië, zo waarschuwt de Zuid-Koreaanse inlichtingendienst.
Enige probleem: de Noord-Koreaanse won die de criminelen verkopen tegen 30 tot 40 procent minder dan hun nominale waarde is sinds 2009 niet meer in omloop. Dat jaar voerde de toenmalige Noord-Koreaanse dictator Kim jong-il een valutahervorming door die wordt gezien als de meest rampzalige monetaire beleidswijziging uit de Noord-Koreaanse geschiedenis. In een poging de macht van zwarte markten in het land te breken, schrapte Kim twee nullen van de won. Burgers kregen een week de tijd om hun briefjes van 1000 won om te wisselen voor nieuwe biljetten van 10 won, met een maximum van 100.000 won (zo’n 35 euro) per persoon. Prijzen daalden twee nullen mee.
Burgers die werden gezien als ‘loyaal’ en die zich niet hadden ingelaten met zwarte marktpraktijken zouden echter hetzelfde loon houden als voor de valutahervorming, waardoor hun inkomen en koopkracht honderd keer zo groot werd. In theorie dan. Het besluit leidde in de praktijk tot zulke erge inflatie en chaos, dat er protesten uitbraken – zeer ongebruikelijk in Noord-Korea. Al even ongewoon, uiteindelijk zag Pyongyang in dat zij in de fout was gegaan en bood excuses aan, waarna de restricties op de zwarte markten werden losgelaten. Deze informele markten die aanvankelijk het doelwit waren van de hervorming mochten uiteindelijk de brokken opruimen.
Hoewel Zuid-Koreaanse burgers normaal terughoudend zijn in het bezitten van uit Noord-Korea afkomstige voorwerpen, lijken de misdaadclubs hun oplichtingspraktijken vooral op Zuid-Koreaanse ondernemers te richten. In Thailand kregen zakenlieden voorstellen om 5 tot 200 miljoen Noord-Koreaanse won te kopen. De inlichtingendienst is van plan waarschuwingen te plaatsen op de websites van Zuid-Koreaanse diplomatieke posten.
Een ingekorte versie van dit artikel verscheen op 5 juli 2018 in NRC. De chaos rondom de valutahervorming van 2009 is uitgebreider beschreven in mijn boek ‘De Kim-dynastie’.