Na dertien maanden hebben Noord- en Zuid-Korea dinsdag de militaire en diplomatie communicatielijnen heropend. Dat hebben beide overheden dinsdag bevestigd. Noord-Korea zei de onderlinge betrekkingen „zo snel mogelijk” te willen verbeteren.

De heropening kwam tot stand na een briefwisseling tussen de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. De staatshoofden zijn in april begonnen elkaar te schrijven. Om 10.00 uur dinsdagochtend werd het telefonisch contact hersteld en ook de militaire inter-Koreaanse faxverbinding is weer operationeel.

„We verwachten dat het herstel van de Zuid-Noord-communicatielijnen een positieve bijdrage zal leveren aan het verbeteren van de bilaterale betrekkingen”, zei een woordvoerder van president Moon. „De gehele Koreaanse natie verlangt ernaar dat de Noord-Zuid-relatie zich zo snel mogelijk herstelt van de tegenslag en stagnatie.”

Koreaanse Oorlog

De toenadering vindt plaats op een beladen datum: precies 68 jaar na het ‘einde’ van de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953). Dit bloedige conflict, waarvoor ook Nederland bijna vierduizend militairen leverde, eindigde op 27 juli 1953 in een wapenstilstand. Een vredesverdrag werd echter nooit gesloten, vele pogingen daartoe ten spijt. Formeel is de oorlog dus nooit beëindigd.

Noord-Korea verbrak alle communicatieverbindingen met de zuiderbuur in juni 2020. Het communistische regime zei dat die lijnen niet meer nodig waren voor zo’n „vijand”. Het is routine dat Zuid-Koreaanse militairen en ambtenaren dagelijks bellen naar hun collega’s in het noorden, om kort contact te leggen. Al die tijd namen de Noord-Koreanen aan de andere kant van de lijn de hoorn niet op.

Opgbelazen verbindingskantoor

Hierna ging het bergafwaarts met de onderlinge relaties. Enkele dagen later blies Noord-Korea een inter-Koreaans verbindingskantoor op. Ook spuide Kim Yo-jong, de zus van de Noord-Koreaanse dictator, dreigementen en schuttingtaal richting het zuiden. In september vorig jaar schoten Noord-Koreaanse marine-officiers een Zuid-Koreaanse ambtenaar dood toen hij per boot de zeegrens naderde.

Sindsdien waren de betrekkingen bekoeld, hoewel president Moon meerdere pogingen deed in contact te treden met Pyongyang. Ook de Amerikaanse president Joe Biden probeert sinds zijn aantreden in januari met Noord-Korea te spreken, maar kreeg tot nog toe nul op het rekest. In 2018 was er juist sprake van een diplomatieke détente, waarbij Moon en Kim elkaar drie keer ontmoetten. Ook had Kim in 2018 en 2019 driemaal een top met de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump.

Wat de aanleiding is tot het heropenen van de lijnen, is niet bekend. Noord-Korea kampt met grote economische en maatschappelijke problemen en heeft vorige maand zelfs gewaarschuwd voor dreigende voedseltekorten.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 27 juli 2021 op de website van NRC.