Ik sprak met het AD over toerisme naar Noord-Korea. Nederlandse reisbureaus bieden nú al reizen aan naar het gesloten land, dat zelf nog niets heeft gezegd over wanneer het eventueel weer reizigers wil ontvangen. Bij 1 ervan staan al 500 Nederlanders in de wachtrij.
Lees het artikel hier: Honderden Nederlanders staan in de rij voor bezoek aan Noord-Korea
De Russische president Poetin heeft Noord-Korea bedankt voor zijn „voortdurende en niet-aflatende steun” voor Rusland, ook in de oorlog tegen Oekraïne tijdens zijn eerste bezoek aan Pyongyang sinds 2000.
Lees hier mijn analyse: Poetin bedankt Noord-Korea voor steun in oorlog
Raketgewenning, zo zou je het kunnen noemen. Noord-Korea schoot de afgelopen jaren zo veel projectielen de lucht in dat het vaak nog nauwelijks het nieuws haalde. Tussen al die kwantiteit werkte het totalitaire land ook aan het verbeteren van de kwaliteit en capaciteit van zijn wapenarsenaal.
Zo maakte Noord-Korea afgelopen maandag bekend dat het met succes een hypersone raket op vaste brandstof had getest. Zo’n projectiel kan een snelheid van zo’n 6.200 kilometer per uur – of vijf keer die van het geluid – bereiken. Maar de belangrijkste eigenschap is de wendbaarheid van de raket – iets waarop Noord-Korea de raket ook zei te testen. „Hypersone wapens zijn extreem moeilijk om te detecteren en neer te halen, vanwege hun snelheid en wendbaarheid, lage vlieghoogte en onvoorspelbare trajecten”, zei de Amerikaanse generaal Glen D. VanHerck vorig jaar. Slechts enkele landen, waaronder China en Rusland, hebben hypersone raketten ontwikkeld.
Vorig jaar bereikte het land een andere technologische doorbraak, toen het onder het toeziend oog van dictator Kim Jong-un en zijn tienerdochter een intercontinentale raket op vaste brandstof lanceerde. De Hwasong-18 heeft een bereik van vijftienduizend kilometer en kan daarmee het gehele Amerikaanse en Europese vasteland treffen. Het is nog onduidelijk of Pyongyang die al kan uitrusten met kernkoppen. Het land heeft atoombommen, maar die zijn alleen nog ondergronds getest. Om een kernkop te ontwikkelen, moet Noord-Korea in staat zijn deze kernwapens klein en hittebestendig te maken.
Pyongyang testte al eerder hypersone én intercontinentale rakettechnologie, maar nog niet eerder op vaste brandstof. Een strategisch voordeel daarvan is dat de projectielen sneller gelanceerd en vervoerd kunnen worden dan met vloeibare brandstof – waardoor een tegenstander de voorbereiding van een lancering moeilijker kan spotten.
Afgelopen november bracht Pyongyang na twee mislukte pogingen zijn eerste werkende militaire spionagesatelliet in een baan om de aarde. Het bewind beweert foto’s van de kunstmaan te hebben ontvangen, maar leverde daarvoor geen bewijs. Voor dit jaar staan nog zeker drie lanceringen gepland. Met de satellieten kan Noord-Korea zelfstandig buitenlandse troepenbewegingen in de gaten houden. Hiermee zijn flink wat zaken van Kim Jong-uns verlanglijstje geschrapt: van de in 2021 door hem geformuleerde militaire doelen is alleen de ontwikkeling van een nucleair aangedreven onderzeeër (nog) niet verwezenlijkt.
Met deze drie mijlpalen komt het Kim-regime weer steviger in zijn schoenen te staan. Na de mislukte top met toenmalig Amerikaans president Donald Trump in Hanoi in 2019 heeft het Noord-Koreaanse bewind alle interesse in onderhandelingen laten varen. Zolang landen als China en Rusland in zijn materiële behoeften kunnen voorzien, hoeft toenadering tot Zuid-Korea en de VS wat Pyongyang betreft niet meer. Het land sloot de afgelopen maanden negen ambassades in het buitenland, bijna een vijfde van het totaal.
Om die redenen werkt Pyongyang aan zo geavanceerd mogelijke wapens, die ervoor moeten zorgen dat het land nooit kan worden binnengevallen door de VS of Zuid-Korea. Je valt immers geen land aan dat jouw steden met een kernbom kan raken. Sommige analisten vrezen dat Noord-Korea zelf wel eens uit kan zijn op oorlog. „De situatie op het Koreaanse schiereiland is gevaarlijker dan ze op enig moment sinds juni 1950 is geweest”, schrijven Robert Carlin en Siegfried Hecker in een artikel op 38 North, een blog over Noord-Korea van het Stimson Center, een Amerikaanse denktank. „Wij geloven dat Kim Jong-un, net als zijn grootvader in 1950, het strategische besluit heeft genomen om een oorlog uit te vechten.”
Dat is geenszins ondenkbaar, maar is niet te verwachten. Het regime is doorgaans continu bezig met één doel: het behoud van de macht van Kim Jong-un, en het uit de weg ruimen van alles wat die macht kan bedreigen. Een gewapend conflict zou die machtspositie juist in gevaar kunnen brengen.
Hoewel Noord-Korea al jaren met de grootste toewijding aan zijn raketarsenaal werkt, heeft het die nooit in een echte oorlogssituatie getest. Dat heeft Rusland inmiddels voor de Noord-Koreanen gedaan: bij een aanval op Charkiv, waarbij een dode en meer dan veertig gewonden vielen, werd een door Pyongyang geleverde Hwasong-11 ingezet. Deze ballistische raket kan honderden kilometers vliegen op vaste brandstof en is met een kernkop uit te rusten. Ze is verwant aan de Russische Iskander-raket, waardoor ze goed aansluit op de Russische wapensystemen. Het is voor zover bekend de eerste keer dat een Noord-Koreaanse raket is ingezet op een buitenlands slagveld.
Informatie over deze aanval is ook interessant voor Noord-Koreaanse technici, die zo een beter beeld krijgen van hoe de door hen ontwikkelde projectielen tijdens een aanval functioneren. Ook kan dit als reclame worden gebruikt bij andere afnemers van de Noord-Koreaanse wapenwinkel, zoals Iran en Syrië. Behalve raketten heeft Pyongyang ook grote hoeveelheden artillerie en munitie aan Moskou geleverd.
De eerste Noord-Koreaanse wapenleveranties gingen volgens Amerikaanse inlichtingendiensten al in 2022 de Russische grens over, maar pas sinds de tweede helft van vorig jaar kwam de vaart erin. In juli leidde Kim de Russische minister van Defensie Sergej Sjoigoe hoogstpersoonlijk rond over een Noord-Koreaanse wapenbeurs. Anderhalve maand later bracht Kim een bezoek aan het oosten van Rusland, waar hij met onder meer Poetin sprak. Sindsdien reizen delegaties geregeld over en weer – afgelopen dinsdag was de Noord-Koreaanse minister van Buitenlandse Zaken Choe Sun-hui nog op bezoek bij Poetin. Het Kremlin noemde Noord-Korea maandag „ons trouwste buurland”.
Noord-Koreaanse wapenfabrieken draaien momenteel op volle toeren om de Russische oorlogsmachine in Oekraïne te voeden. Daarvoor wil Pyongyang wel wat terug. Behalve geld, olie en aardgas bood Rusland Noord-Korea ook hulp aan met onder meer satelliettechnologie – mogelijk heeft Moskou zelfs al geholpen de laatste satellietlancering tot een succes te maken. Met de huidige hechte banden kan die ‘vloot’ van Noord-Koreaanse militaire spionagesatellieten er dit jaar nog komen.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 19 januari 2024 bij NRC.
Vrijdagavond sprak ik bij NOS Met het Oog op Morgen op NPO Radio 1 over de top die tussen de Verenigde Staten, Japan en Zuid-Korea plaatsvond in Camp David. Wat willen deze landen samen en wat vinden China en Noord-Korea hiervan?
Luister het fragment hier terug vanaf 15.15 min.
Het is sinds jaar en dag een populair uitje voor toeristen in Zuid-Korea: een dagje mee met de DMZ-tour, waarbij je wordt rondgeleid door het zwaarbewaakte grensgebied dat Noord- en Zuid-Korea van elkaar scheidt. Op één punt kun je zelfs Noord-Koreaanse grenswachten in de ogen kijken en één tot twee meter de grens oversteken, bij de blauwe huisjes in Panmunjom waar beide zijden soms onderhandelen. Dinsdag verraste een Amerikaanse man zijn groepsgenoten door op dit punt ineens de grens over te rennen.
Over de identiteit van de oversteker is officieel nog niets bekend, maar niet bij naam genoemde Amerikaanse overheidsfunctionarissen bevestigen tegenover CBS News en persbureau Reuters dat het gaat om een militair, zoals de Zuid-Koreaanse krant Dong-A Ilbo eerder op de dag al meldde. „We geloven dat hij momenteel wordt vastgehouden in Noord-Korea en werken met onze contacten bij het Noord-Koreaanse leger om dit incident op te lossen”, liet het VN-commando ter plaatse weten. Een toerist die mee was zei tegenover NK News dat de man hard gelachen zou hebben bij zijn oversteek.
Volgens CBS News zou het gaan om Travis King, die om niet nader gespecificeerde „disciplinaire redenen” op het punt stond om Zuid-Korea uitgezet te worden. Hij zou naar de luchthaven zijn gegaan om een vlucht terug naar de VS te nemen, maar slaagde erin het vliegveld te verlaten en deel te nemen aan een DMZ-tour. Er zijn in Zuid-Korea in totaal ruim 28.000 Amerikaanse militairen gestationeerd.
De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin bevestigde de naam van de militair niet, maar wel dat hij waarschijnlijk in Noord-Koreaanse hechtenis is. „We houden de situatie nauwlettend in de gaten en werken eraan om de familieleden van de soldaat op de hoogte te stellen”, zei Austin, die opmerkte dat hij zich vooral zorgen maakt over het welzijn van de militair. „Dit zal zich de komende dagen en uren ontwikkelen.”
Sinds het uitbreken van de coronapandemie laten Noord-Koreaanse militairen zich nog maar mondjesmaat zien bij het deel van de grens waar DMZ-tours langskomen. Dat zou volgens een ooggetuige ook deze dinsdag het geval zijn geweest. Wel zijn er langs de rest van de grens veel eenheden gestationeerd. Dat de Amerikaan erin slaagde Noord-Korea in te rennen, is bijzonder: toeristen die deelnemen aan de tour worden doorgaans strak in de gaten gehouden door de meereizende militairen en gidsen.
Vanuit Noord-Korea is nog geen reactie gekomen. Het totalitaire land heeft zijn grenzen al drie en een half jaar geleden gesloten vanwege corona, waar de autoriteiten erg bang voor zijn. De schaarse goederen die nog geleverd werden, moesten vaak twee weken in quarantaine en burgers werd zelfs gewaarschuwd van sneeuw af te blijven die vanuit de richting van China het land in kwam. De kans is dan ook groot dat de overgestoken Amerikaan een tijd in quarantaine moet doorbrengen. Wat de beweegredenen van de man ook zijn, Pyongyang zal het incident proberen te benutten voor propagandadoeleinden.
Sinds de onderhandelingen tussen de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un in 2019 op niets uitliepen, is er vrijwel geen overleg geweest tussen Washington en Pyongyang. De aanhouding van de Amerikaan kan daar mogelijk verandering in brengen.
Afgelopen week liepen de spanningen tussen Noord-Korea en de VS weer op. Eerst dreigde Kim Yo-jong, de zus van de Noord-Koreaanse leider, Amerikaanse spionagevliegtuigen die het luchtruim van het communistische land schenden neer te laten schieten. Kort daarna testte Noord-Korea de Hwasong-18, zijn meest geavanceerde type intercontinentale raket. In reactie daarop voerden de Zuid-Koreaanse en Amerikaanse luchtmacht gezamenlijke oefeningen uit. Daarbij kwam ook de B-52 Stratofortress-bommenwerper in actie, die geschikt is voor nucleaire aanvallen.
En dinsdag kwam de Amerikaanse nucleaire onderzeeër USS Kentucky aan in de Zuid-Koreaanse havenstad Busan. Het is de eerste keer in vier decennia dat een Amerikaanse onderzeeër die raketten met kernkoppen kan afschieten een Zuid-Koreaanse haven aandoet. Seoul en Washington hielden dinsdag overleg in hun nieuw opgerichte Nuclear Consultative Group (NCG), waarin zij beloofden het Noord-Koreaanse regime te „beëindigen” als het massavernietigingswapens zou gebruiken.
De actie van de overgestoken Amerikaan is in strijd met zowel Zuid-Koreaanse, Amerikaanse als Noord-Koreaanse wetgeving. Het is verboden om vanuit Zuid-Korea de grens naar het noorden over te steken. Noord-Korea heeft de grenzen gesloten vanwege de coronapandemie. En voor Amerikanen geldt sinds juli 2017 een reisverbod naar Noord-Korea, na de dood van de 22-jarige Amerikaanse toerist Otto Warmbier.
Laatstgenoemde werd in januari 2016 aangehouden in Pyongyang voor het stelen van een propagandavlag en stierf anderhalf jaar later, kort nadat hij in comateuze toestand was gerepatrieerd naar het Amerikaanse Cincinatti. Waardoor hij precies is overleden, is nooit bekend geworden. Andere Amerikanen die door de jaren heen zijn opgepakt in Noord-Korea werden vaak beschuldigd van het al dan niet stiekem achterlaten van bijbels of het op andere manieren proberen te bekeren van Noord-Koreanen tot het christendom. Noord-Korea staat al twintig jaar bijna onafgebroken op nummer één op de Open Doors Ranglijst Christenvervolging en probeert iedere vorm van religie buiten de deur te houden – het christendom voorop.
In 2013 werd een 85-jarige Amerikaanse toerist 42 dagen lang vastgehouden omdat hij tijdens de Koreaanse Oorlog (1950 -1953) „oorlogsmisdaden” zou hebben begaan. Veel opgepakte Amerikanen en Zuid-Koreanen kwamen vrij na het bezoek van een Amerikaanse hoogwaardigheidsbekleder, dat voor Noord-Koreaanse propaganda kan worden ingezet. Onder meer Bill Clinton, Jimmy Carter, James Clapper en Mike Pompeo reisden naar het communistische land om buitenlandse gevangenen vrij te krijgen.
Het is niet de eerste keer dat een Amerikaan of andere buitenlander vrijwillig naar Noord-Korea vertrekt of zelfs overloopt. In 2014 probeerde de Amerikaanse toerist Matthew Miller asiel aan te vragen in Noord-Korea, waar hij werd opgepakt en na 212 dagen werd teruggestuurd naar de VS. In de jaren zestig liepen vier Amerikaanse militairen die dienden aan de Zuid-Koreaanse kant van de grens over naar Noord-Korea. Zij ontvingen allen het staatsburgerschap en kregen een bijzondere baan: zij mochten als acteurs in Noord-Koreaanse films de imperialistische slechteriken spelen. Drie van hen stierven in Noord-Korea, alleen Charles Robert Jenkins wist in 2004 het land te verlaten. In 1979 en 1982 liepen nog eens twee Amerikanen over naar het communistische land.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 18 juli 2023 bij NRC.
Noord-Korea heeft opnieuw een intercontinentale ballistische raket (ICBM) getest. Analisten vermoeden dat het gaat om Pyongyangs zwaarste, meest geavanceerde model: de Hwasong-18. Het was de tweede maal dat de Hwasong-18 de lucht in ging. Met succes: volgens de Japanse kabinetschef Hirokazu Matsuno brak het projectiel met 74 minuten het Noord-Koreaanse record van langste vliegtijd ooit.
Lees hier mijn analyse: Noord-Korea lanceert geavanceerde raket
Der Nordkoreaner Ji Seong-ho wuchs während der großen Hungersnot auf. Nach einer abenteuerlichen Flucht gelangte er schließlich nach Südkorea. Er gibt Einblick in das Leben in der Diktatur und er wurde 2020 in das südkoreanische Parlament gewählt.
Mein Beitrag für Die Welt: „Der Zug war über meine Beine gefahren und ich sah überall Blut und loses Fleisch“
Het is vandaag precies 10 jaar geleden dat de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un aan de macht kwam. Voor de Duitse krant Die Welt blikte ik terug op een decennium Kim de Derde, die het Noord-Koreaanse regime toekomstbestendig voor de 21e eeuw maakte. In januari volgt een Nederlandstalige publicatie in een ander medium.
Lees hier de longread: Wie Kim Jong-un unbemerkt sein „Endziel“ erreichte
Ik sprak met Nu.nl over de jongste Noord-Koreaanse test van een nieuw type kruisraket, dat een bereik van zeker 1.500 kilometer heeft. De test kwam kort na een Noord-Koreaanse militaire parade en het heropstarten van een kernreactor in Yongbyon, maar óók rap na een Zuid-Koreaanse test met een nieuw type raket.
Bekijk de video hier: Noord-Korea test nieuwe kruisraketten: ‘Serieuze technologie’
De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft deze week gezegd dat zijn land in ‘grote crisis’ verkeert. Met Nu.nl sprak ik als Noord-Koreadeskundige over de situatie in Noord-Korea.
Bekijk hier de video: Kim Jong-un kondigt ‘grote crisis’ af: wat is de situatie in Noord-Korea?