‘De Kim-dynastie’ viert tweede verjaardag

Vandaag is mijn boek ‘De Kim-dynastie. Geschiedenis van Noord-Korea’ 2 jaar oud! 🙂 Voor wie in quarantainetijden wat wil bijlezen over dit boeiende land, bestel het boek hier bij de uitgever of bij je lokale boekhandel

In het boek bespreek ik zeven decennia van een van de meest onbegrepen en tot de verbeelding sprekende landen ter wereld. Ik tracht het verhaal van het echte Noord-Korea bloot te leggen – het land dat 25 miljoen mensen als hun thuis beschouwen – zonder voorbij te gaan aan hoe het regime werkt en aan de bijzondere anekdotes die de Noord-Koreaanse geschiedenis rijk is. Met het boek wil ik mensen bekend maken met de historie van het land, maar ook handvatten aanreiken om het Noord-Korea van nú beter te begrijpen. Wanneer mensen Noord-Korea niet langer mysterieus, irrationeel of onvoorspelbaar noemen, acht ik mijn missie geslaagd.

De officiële omschrijving:
Hoe heeft het zover kunnen komen? Die vraag klinkt de afgelopen tijd geregeld wanneer het over Noord-Korea gaat. In De Kim-dynastie vertelt journalist en historicus Casper van der Veen de geschiedenis van het communistische land dat geleid wordt door Kim Jong-un. De Kim-familie regeert al meer dan zeventig jaar met ijzeren vuist over het Aziatische land, dat ondanks armoede en voedseltekorten de internationale gemeenschap bedreigt met kernwapens, langeafstandsraketten en cyberaanvallen.

Van der Veen prikt door mythes en clickbait heen om zo het echte Noord-Korea bloot te leggen. Hier zien we geen onvoorspelbaar, gestoord of irrationeel bewind, maar een machiavellistisch en strategisch calculerend systeem dat alles doet om aan de macht te blijven. De 25 miljoen Noord-Koreaanse burgers krijgen in dit boek ook de rol die ze in andere media wordt ontzegd. Ze zijn geen willoze gehersenspoelde robots, maar mensen met overtuigingen, dromen en ervaringen – net als elders ter wereld.

In De Kim-dynastie blijven werkelijk gebeurde absurde situaties niet onderbelicht. Een greep: de ontvoering van een Zuid-Koreaanse topregisseur en -actrice door Kim Jong-il om propagandafilms te maken, hoe een van de Kims zijn recht op de troon verloor door een trip met een vals paspoort naar Tokio en hoe Pyongyang een passagiersvliegtuig opblies in de hoop de Olympische Spelen in Seoul te frustreren.

Van der Veen biedt de lezer een helder overzicht van de recente geschiedenis van Noord-Korea en een beter begrip van de modus operandi van het huidige bewind.

Bestel het boek hier

In Noord-Korea heeft 40 procent van de bevolking te weinig voedsel

Terwijl de wereld zich afvraagt waar Kim Jong-un is, lijdt in Noord-Korea meer dan 40 procent van de bevolking aan voedseltekorten en andere gebreken. Mijn artikel over het nieuwe VN-rapport over de humanitaire situatie in Noord-Korea:

In Noord-Korea lijdt 40 procent van de bevolking gebrek

Noord-Korea komt tot leven in verrassend sterk drama Crash Landing on You

Ik recenseerde de Zuid-Koreaanse serie Crash Landing on You, die via Netflix te zien is. De romantische serie uit Zuid-Korea geeft een verrassend gelaagd beeld van de enigmatische dictatuur. Kijkers leren eindelijk eens Noord-Koreanen als mensen kennen.

Zuid-Koreaanse soapseries wisten met een opmars van jewelste de afgelopen jaren de harten van kijkers wereldwijd te veroveren. Maar net als met muzikale evenknie K-pop weet het fenomeen vooralsnog geen breed Nederlands publiek te trekken. En dat is zonde. Wie toch eens van ‘K-Drama’ wil proeven, heeft met romantische comedyserie Crash Landing on You een uitstekend instapmodel.

De serie heeft een levendige verhaallijn die nooit inzakt en geen moment duf aanvoelt. Beauty-ondernemer Yoon Se-ri staat op het punt erfgename te worden van een miljardenconcern. In een zeldzaam momentje ontspanning gaat ze paragliden, waarbij een storm haar over de grens met Noord-Korea zwiept. Daar wordt ze aangetroffen door de ernstige doch charmante kapitein Ri Jeong-hyuk – die tevens uit een machtige familie blijkt te komen. Hoewel hij haar moet oppakken, probeert hij tevens haar te helpen om te ontsnappen naar haar thuisland.

Gaandeweg raken hun levens steeds inniger met elkaar verknoopt, met oplopende problemen voor beide partijen tot gevolg – alsook een steeds groter en bonter arsenaal aan personages dat zich met het tweetal bemoeit.

Een kleine waarschuwing vooraf: het hoge sentimentele gehalte van Zuid-Koreaanse series kan Nederlandse kijkers wat moeite kosten. Gelukkig worden de romantische scènes, waar er naar goed Koreaans gebruik veel van zijn, goed afgewisseld met komische voorvallen – met meestal een glansrol voor de kameraden van kapitein Ri. Een hilarisch moment is als Yoon haar passie voor biologisch eten en periodiek vasten probeert uit te leggen aan Noord-Koreaanse infanteristen. Al even grappig is wanneer een Noord-Koreaanse agent weigert een Zuid-Koreaanse koffieautomaat te gebruiken, uit medelijden met de persoon die in die krappe ruimte bestellingen zou moeten bereiden.

Authentiek

Bijzonder aan de serie is hoe gedetailleerd en genuanceerd het leven in Noord-Korea wordt weergegeven. Dit is niet de eerste Zuid-Koreaanse serie die zich deels afspeelt in de communistische dictatuur, maar niet eerder werden Noord-Koreanen zozeer als complexe en menselijke wezens neergezet – in plaats van vlakke karakters die enkel sukkel of spion zijn. In westerse media ontbrak dit verfijnde beeld tot nu toe geheel: de laatste film die Noord-Korea breed onder de aandacht bracht was het ongelooflijk flauwe en platte The Interview (2014) met Seth Rogen en James Franco.

Niet alleen leren kijkers Noord-Koreanen als mensen kennen, ook worden eens andere nationale gebruiken belicht dan militaire parades of raketproeven. Zo is te zien hoe buitenlandse smokkelwaar wordt verkocht op de zwarte markt, hoe de stroom geregeld uitvalt en met een fiets weer wordt opgewekt. Daarnaast blijkt ook het zogenaamd socialistische Noord-Korea een met rijkdom pronkende elite te kennen en moeten apps voor een smartphone in een fysieke winkel worden aangeschaft.

Allemaal zaken die het dagelijkse leven in Noord-Korea tekenen, maar buiten het gesloten land nauwelijks bekend zijn. Noord-Koreaanse vluchtelingen hebben de in Zuid-Korea goed bekeken serie geprezen om het accurate en gelaagde beeld van hun thuisland. Als script-assistent werd dan ook een Noord-Koreaanse balling ingehuurd die voor zijn vlucht in Pyongyang zowel filmwetenschappen studeerde als werkte als lijfwacht voor het Kim-regime.

Doorkijken

Voor wie nu de tijd heeft is Crash Landing On You is een fijne serie om je in vast te bijten. De zestien afleveringen zijn lekker lang, meestal zo’n 70 tot 80 minuten. De cliffhangers aan het einde van elke aflevering zijn vaak zo scherp dat niet toegeven aan het automatisch afspelen van de volgende episode moeilijk kan zijn. Helaas stuit je bij aanvang van elke nieuwe aflevering wel op een minutenlange samenvatting van de vorige – waardoor je kort achter elkaar tweemaal hetzelfde ziet. Ook wordt dezelfde ballade (‘Flower’ van Yoon Mi-rae) zó vaak ingezet bij een romantisch moment dat het liedje bij de finale je neus uitkomt.

Naast de zoete franje is Crash Landing on You vooral een ijzersterk drama. Met een goed gebalanceerde mix van tragedie, humor en politieke intrige biedt de serie een verfrissende kijk in het Noord-Koreaanse leven.

9/10.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 17 april 2020 in NRC Handelsblad.

Waarom test Noord-Korea raketten tijdens de coronacrisis?

Zelfs een mondiaal om zich heen grijpende pandemie is geen partij voor het Noord-Koreaanse propagandaprogramma. Nog altijd houdt het regime vol dat het land nul Covid-19-besmettingen kent. Sterker nog, terwijl in maart het ene na andere land in lockdown ging, voerde Pyongyang in maart en april doodleuk vijf raketproeven uit.

Voor wie denkt dat Noord-Korea een volledig geïsoleerd fort is, lijkt de bewering coronavrij te zijn niet eens zo gek. Als je afgegrendeld bent voor de grote boze buitenwereld komt er immers ook geen virus binnen. De werkelijkheid is dat de 1420 kilometer lange grens met China simpelweg te lang is om helemaal af te sluiten. Sinds de hongersnood van medio jaren negentig vindt over deze grens ontzettend veel smokkel en formeel illegale handel plaats van goederen die op de Noord-Koreaanse zwarte markt belanden. Veel huishoudens zijn afhankelijk van deze handel, omdat het loon dat zij ontvangen van hun staatsbaan vaak goed is voor één pak rijst.

Het coronavirus is hoogstwaarschijnlijk via deze handelsroute het land binnengekomen, waarna Kim Jong-un een lockdown gelastte. Niemand mag nog erin of eruit. Geen enkele analist gelooft de staatsbewering van nul besmettingen, maar momenteel valt weinig te zeggen over hoe hard de ziekte Noord-Korea getroffen heeft. Enkele anonieme bronnen reppen van honderden doden. Bij eerdere ziekte-uitbraken traden Noord-Koreaanse autoriteiten laat op en ontbrak het hen aan de middelen om goed in te grijpen.

Wat wél vaststaat is dat het Noord-Koreaanse zorgstelsel geenszins is opgewassen tegen een epidemie van deze orde. De ziekenhuizen die nog functioneren kampen structureel met medicijntekorten en hebben vaak niet eens stromend water. Dat terwijl de Noord-Koreaanse bevolking zeer kwetsbaar is: ruim 40 procent van de inwoners is ondervoed. Met het sluiten van de grenzen en het stokken van de smokkel uit China zal dit percentage vermoedelijk alleen maar toenemen.

Dit alles maakt de timing om juist nú raketproeven te hervatten opmerkelijk. De internationale gemeenschap heeft wel andere dingen aan zijn hoofd, waardoor Kim Jong-un aandacht en ophef wel kan vergeten. Een rakettest is echter ook wat het woord al aangeeft: Pyongyang test raketten om te zien of zij werken en om te leren waar veranderingen moeten worden aangebracht om zo de militaire slagkracht te verbeteren.

Daarnaast wil Noord-Korea vooral in de kijker blijven van de Verenigde Naties. VN-chef Guterres heeft al opgeroepen tot sanctieverlichting tegen de dictatuur zolang de crisis duurt, iets waarnaar het Kim-regime al jaren snakt. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo zei vooral te willen vasthouden aan bestaande strafmaatregelen, waarna hij direct door Pyongyang voor rotte vis werd uitgemaakt. Het is de hoop van Noord-Korea dat sancties op humanitaire gronden tijdelijk worden ingetrokken – wat niet onredelijk is. Het zal echter gezien de continue noodlijdende staat waarin het land verkeert moeilijk worden de maatregelen later weer in te stellen.

Dit artikel is geschreven voor de rubriek ‘In de Wereld’ van De Groene Amsterdammer

Rode Kruis: hittegolf in Noord-Korea leidt tot voedselproblemen

Een hittegolf die al sinds begin juli aanhoudt in Noord-Korea kan leiden tot ernstige voedselproblemen, tenzij gerichte actie wordt ondernomen. Daarvoor waarschuwt het Internationale Rode Kruis vrijdag. Vooral kinderen en ouderen lopen gevaar te worden getroffen.

Het hoofd van het Rode Kruis in Pyongyang, Joseph Muyambo, stelt dat rijst, maïs en andere gewassen “staat te verpieteren in de velden”. Dat kan volgens hem “catastrofale gevolgen hebben” voor de Noord-Koreaanse burgers.

Kinderen en ouderen extra kwetsbaar

Dat laatste geldt extra voor kinderen van vijf jaar en jonger, die door ernstige ondervoeding groeiproblemen kunnen ontwikkelen. Eerder werd de minimale lengte voor de dienstplicht in Noord-Korea al verlaagd toen de generatie die opgroeide tijdens de hongersnood (1994 – 1998) zich hiervoor moest melden.

Sinds het begin van juli is er geen regen meer gevallen in Noord-Korea. De eerste neerslag wordt pas halverwege augustus verwacht. De temperaturen in het land zijn gemiddeld zo’n 39 graden.

Geld uit noodfonds vrijgegeven

Om het leed van de zwaarst getroffen 13.700 Noord-Koreanen te verlichten heeft het Internationale Rode Kruis vrijdag 213.474 Zwitserse franc (187.065 euro) vrijgegeven uit zijn rampenfonds. Ook zijn er hulpteams en twintig waterpompen gestationeerd in het communistische land. Medewerkers en vrijwilligers van het Rode Kruis proberen Noord-Koreanen te onderwijzen in het herkennen van symptomen van ziektes die het gevolg zijn van de hitte en hoe die te behandelen zijn.

Hulporganisaties die in Noord-Korea werken krijgen geregeld met problemen te maken. Zo krijgen ze vaak geen toegang tot bepaalde gebieden en zijn bepaalde organisaties in het verleden zonder pardon het land uit gezet. Ook heeft het Noord-Koreaanse regime in het verleden noodhulp verstrekt aan het leger in plaats van aan hulpbehoevende burgers – of doorverkocht voor harde valuta.

Donors haken af

Vanwege deze problemen en corruptie loopt het bedrag dat wordt gedoneerd voor noodhulp aan Noord-Korea al jaren terug. Het Rode Kruis, de Wereldgezondheidsorganisatie en andere goede doelen roepen landen en particuliere donateurs op vooral geld te blijven geven. Reeds voor de droogte en hittegolf had 40 procent (zo’n 10 miljoen mensen) van de Noord-Koreaanse bevolking humanitaire hulp nodig. Muyambo:

“We kunnen niet toestaan dat deze situatie escaleert in een volledige voedselcrisis. We weten dat eerdere droogten de voedseltoevoer dusdanig heeft ontwricht dat er ernstige gezondheidsproblemen en ondervoeding in het land ontstonden.”

In de jaren negentig kwamen bij een grote hongersnood tussen de vijfhonderdduizend en twee miljoen burgers om het leven. Sindsdien is de voedselsituatie in het land verbeterd, maar nog altijd kampen miljoenen burgers met voedsel- en medicijnentekorten. Soms leiden te eenzijdige diëten tot ziektes als pellagra.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 10 augustus bij NRC

VS en Noord-Korea verstaan iets anders onder denuclearisering

Ondanks toezeggingen tijdens de historische top met president Donald Trump, heeft Noord-Korea zijn kernwapen- en raketprogramma’s niet gestaakt. Ook gaat het communistische land door met het ontwijken van VN-sancties. Dat blijkt uit een vertrouwelijk VN-rapport dat persbureau Reuters vrijdag onder ogen kreeg.

De Noord-Koreanen hebben sinds de top zelfs één of twee nieuwe Hwasong-15-raketten geproduceerd, zo blijkt uit onderzoek van The Washington Post. Deze projectielen kunnen met een reikwijdte van 13.000 kilometer ieder doel in de Verenigde Staten – en Nederland – bereiken en zijn vermoedelijk uit te rusten met een kernkop. Ook worden nucleaire faciliteiten nog volop draaiende gehouden.

Dit is mogelijk doordat de Amerikanen en Noord-Koreanen er ieder een eigen definitie van denuclearisering op nahouden. De Verenigde Staten hanteren een harde lijn, waarbij sancties pas worden opgeheven wanneer Pyongyang haar hele kernwapenprogramma ontmanteld heeft. Voor Noord-Korea betekent ‘denuclearisering van het Koreaanse schiereiland’ dat de VS al hun militairen terugtrekken bij de grens, en dat de Amerikanen hun nucleaire ‘paraplu’ voor Japan en Zuid-Korea intrekken. Pas daarna leveren de Noord-Koreanen eventueel ook hun kernwapens in. Bijkomend probleem is dat er (nog) geen afspraken gemaakt zijn over hoe snel Noord-Korea zijn kernwapens moet inleveren en wat voor inspectieregime hierop gaat toezien.

Stapjes van beide kanten

Hoewel de Noord-Koreaanse VN-missie afgelopen weekend weigerde commentaar te geven, liet de minister van Buitenlandse Zaken Ri Yong-ho zaterdag weten hoe Pyongyang denkt over de recente beschuldigingen. Hij stelde dat onderling vertrouwen alleen kan worden opgebouwd als beide zijden stapsgewijs acties ondernemen – heel anders dan de eenzijdige Noord-Koreaanse ontmanteling die de VS voor ogen heeft.

Ri stelde dat Noord-Korea al meerdere stappen in de goede richting heeft gezet. De toespraak lijkt voor Noord-Korea een opmaat naar het eisen van sanctieverlichting of terugtrekking van Amerikaanse troepen.

De minister richtte zich in zijn verklaring direct tot Trump en paste zijn klassieke verdeel-en-heersstrategie toe, door kritiek op het toenaderingsproces af te doen als gekonkel binnen Trumps regering.

Handel met Noord-Korea hervat
Hoewel de VS vooralsnog weigeren sancties te verlichten, hebben andere landen na de top in Singapore hun handel met Noord-Korea weer volop hervat. Noord-Koreaanse arbeiders stromen Rusland en China binnen en ook goederen gaan de grens met China weer over. Het VN-rapport meldde verder dat Pyongyang nog altijd raketten levert aan de oorlogsmachine van de Syrische president Bashar al-Assad en dat China en Rusland op zee stiekem olie overpompen naar Noord-Koreaanse schepen. China, Ghana, India, Mexico, Sri Lanka, Thailand, Turkije en Uruguay schonden een VN-embargo door Noord-Koreaans textiel in te voeren.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 6 augustus bij NRC

Nederlandse scheepsbouwers lieten schepen bouwen op Poolse werven waar Noord-Koreaanse dwangarbeiders werkten

Tot en met 2017 werkten tientallen Noord-Koreaanse dwangarbeiders op een Poolse werf. In die periode lieten elf Nederlandse bedrijven er schepen of onderdelen bouwen. Het contante geld dat het werk opleverde, ging naar het regime van Kim Jong-un.

De afgelopen maanden deed ik onderzoek naar hoe Noord-Koreaanse dwangarbeiders werden ingezet op de werf van Partner Stocznia, waar tientallen Nederlandse schepen werden gebouwd. Het resultaat is te lezen op de website van De Correspondent.

5a79a45aef1d53129293556