„Als je in de tuin gaat werken, doe dan een oude spijkerbroek aan”, zo adviseerde mijn moeder me als opgroeiend kind. Onschuldig en jong als ik was, had ik geen idee dat ik daarmee een „imperialistisch” statement maakte, maar afgelopen maandag vielen de schellen me van de ogen. Toen besloot de Noord-Koreaanse staatszender KCTV bij het uitzenden van Brits tuinierprogramma Garden Secrets de blauwe jeans van de presentator te censureren.
Het gaat niet om het blurren van een merknaam, de hele spijkerbroek van Alan Titchmarsh moet eraan geloven bij de Noord-Koreaanse censor. Het gekleurde blokjesoverhemd van de man is ongemoeid gelaten en kon blijkbaar wel de goedkeuring van het strenge Noord-Koreaanse staatssocialisme wegdragen.
Toen begin jaren negentig in Rusland en Oost-Europa een wind of change begon te waaien, vaardigde toenmalig Noord-Koreaans leider Kim Jong-il juist een oekaze uit tegen de spijkerbroek. Hij zag het kledingstuk als „een symbool van Amerikaans imperialisme”.
Dat is onder zijn millennial-zoon Kim Jong-un niet veranderd.
Integendeel: de afgelopen jaren wordt extra hard opgetreden tegen Noord-Koreanen die gesmokkelde buitenlandse popmuziek of tv-series luisteren en bekijken.
‘Therapeutisch effect’
Noord-Korea zendt vaker westerse programma’s uit, zolang ze apolitiek van toon zijn. Titchmarsh kan er wel om lachen dat hij een ‘hit’ is in Noord-Korea.
Tegenover de Daily Mail zei hij te hopen dat het rustgevende en therapeutische effect van tuinieren een positieve invloed heeft op de kijkers van KCTV.
De ingekorte en nagesynchroniseerde aflevering van Garden Secrets speelt zich af in de beroemde tuin van het zeventiende-eeuwse Engelse landhuis Hatfield House – voormalig eigendom van Engelse vorsten. Koning Edward VI en koningin Elizabeth I brachten er hun jeugd door.
Dat lijkt haaks te staan op de communistische idealen van Pyongyang – totdat je beseft dat Kim Jong-un feitelijk de derde absolute vorst is in een dynastie met erfopvolging.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 28 maart 2024 in NRC.