Met RTL Nieuws, NOS en Nu.nl sprak ik als Noord-Koreadeskundige over de coronasituatie in Noord-Korea. Hieronder zijn de stukken te lezen:
RTL: Coronapaniek in Noord-Korea? ‘Ze waarschuwen voor stofstormen uit China’
NOS: Opeens is er corona in Noord-Korea: ‘Land toont zich altijd kwetsbaar én krachtig’
Nu.nl: Waarom Noord-Korea nu wél laat weten dat corona toeslaat: ‘Ze zijn in paniek’
Voor het eerst geeft Noord-Korea toe dat er besmettingen met het coronavirus in het land zijn vastgesteld. Staatsmedia spraken donderdag over meerdere gevallen van de omikron BA.2-variant. Een etmaal later meldde Pyongyang voor het eerst dat er mensen zijn overleden aan Covid-19. Het Noord-Koreaanse zorgstelsel kan een grootschalige virusuitbraak niet aan.
Lees hier mijn analyse: Kim Jong-un met mondkapje op: Coronavirus onder ons
Op dinsdag 26 april 2022 sprak ik op het NPO Radio 1 Journaal over de Noord-Koreaanse militaire parade en nucleaire dreigementen geuit door Kim Jong-un. Het fragment is hier terug te luisteren vanaf 2:34:10:
Luister hier de uitzending van het NPO Radio 1 Journaal terug
Op 24 maart lanceerde Noord-Korea naar eigen zeggen een nieuw type intercontinentale raket: de Hwasong-17. Nadere analyse van de beelden toonde echter aan dat er waarschijnlijk een oudere raket getest is – en met creatief knip- en plakwerk een mislukte proef als succes is geprobeerd te verkopen.
Lees mijn analyse: Noord-Korea knipt en plakt om lancering nieuwe raket te faken
Voor het eerst sinds 2017 heeft Noord-Korea donderdag een zogeheten intercontinentale ballistische raket (ICBM) getest. Dat is een projectiel dat een bereik heeft tot minstens de Amerikaanse westkust. De proef markeert het einde aan een zelfopgelegd moratorium van Pyongyang om zulke wapens te lanceren.
Lees hier mijn analyse: Noord-Korea test weer langeafstandsraket
Voor NRC Handelsblad recenseerde ik het boek ‘Noord-Korea zegt nooit sorry’ van Jeroen Visser:
Door al het recente raketvertoon vergeet je haast dat Noord-Korea ook nog andere militaire middelen in de provocatiekoffer heeft zitten. In 1996 leidde een mislukte spionagemissie van het totalitaire regime met een onderzeeër in Zuid-Korea tot een klopjacht en meerdere schietpartijen die wekenlang het internationale nieuws domineerden. Dat het incident inmiddels in Zuid-Korea in de vergetelheid is geraakt, vond Volkskrant-correspondent Jeroen Visser zo bevreemdend dat hij een kwarteeuw later probeerde één van de betrokken Noord-Koreaanse spionnen op te sporen.
Noord-Korea zegt nooit sorry vertelt het verhaal van een van de dodelijkste schermutselingen tussen Noord- en Zuid-Korea sinds de Koreaanse Oorlog. Een groep van 26 Noord-Koreaanse militairen arriveert per onderzeeër aan de Zuid-Koreaanse oostkust met als doel daar strategische doelen te onderzoeken en te fotograferen – spionage dus. Het vaartuig loopt echter aan de grond, waardoor het niet kan terugkeren. De infiltranten moeten een andere manier vinden om thuis te komen. Vierentwintig soldaten vinden hierbij de dood, één raakt vermist (en is mogelijk de grens overgestoken) en één geeft zich over aan de Zuid-Koreaanse autoriteiten. Na een op televisie uitgezonden persconferentie wordt hij ingelijfd bij de Zuid-Koreaanse krijgsmacht. Het is deze ‘stuurman Lee’ die Visser op tal van manieren tracht te vinden.
In het eerste deel van het boek volgt de lezer van dag tot dag de klopjacht op de Noord-Koreanen en hoe zij zelf in hun logboek verslag doen van hun pogingen uit handen te blijven van de veertigduizend Zuid-Koreaanse militairen. Visser heeft een vlotte schrijfstijl en weet goed spanning in zijn verhaal in te bouwen, waardoor het boek zeker tegen het einde een pageturner wordt. Als kenner van het schiereiland biedt hij de juiste achtergrondinformatie om het infiltratieverhaal in de bredere context van diplomatieke toenadering en Koreaanse herenigingswensen te begrijpen.
Los van deze hoofdplot maakt Visser wat uitstapjes door anekdotes te vertellen over Noord- en Zuid-Koreaanse geheimagenten en militairen. Wanneer je de beschrijvingen leest over de extreme trainingsmethodes en bijna onmenselijke discipline in de Noord-Koreaanse krijgsmacht ga je beter begrijpen hoe een klein groepje communistische spionnen wekenlang uit handen kon blijven van een Zuid-Koreaans zoekteam dat vele malen groter was. Ook de casus van de beruchte dubbelagent ‘Zwarte Venus’ is zo bizar dat Visser een volgend boek gerust geheel aan deze mysterieuze figuur mag wijden. Zwarte Venus was een Zuid-Koreaanse inlichtingenofficier die tot in de hoogste Noord-Koreaanse echelons infiltreerde en het noodlijdende regime hielp miljoenen te verdienen. Met informatie uit het communistische land beïnvloedde hij de Zuid-Koreaanse verkiezingen ten gunste van de oppositie. Hij zou in beide Korea’s uit de gratie vallen.
Slechts een enkele keer trek je als lezer de wenkbrauwen op bij een bepaalde verwoording. Dat ‘geen medium ter wereld een correspondent in Noord-Korea heeft’ klopt misschien wanneer we ons beperken tot westerse media, maar Cuba, Rusland en China hebben toch echt fulltime verslaggevers in Pyongyang zitten. Om zoals Visser te schrijven dat in Noord-Korea ‘weinig plek voor religie’ is en ‘volgens vluchtelingen en experts religie actief ontmoedigd wordt’ is wel héél eufemistisch voor een land dat twintig jaar onafgebroken nummer één was op de Open Doors Ranglijst Christenvervolging. De kerken die genoemd worden zijn er enkel om de illusie van geloofsvrijheid in stand te houden, met name voor buitenlandse donoren. Vooral het christendom wordt onderdrukt, maar in Noord-Korea is iedere vorm van religie verboden – behalve dan het als goden vereren van de Kim-dynastie.
Die kleine puntjes van kritiek daargelaten is Noord-Korea zegt nooit sorry een boeiende zoektocht naar een overgelopen Noord-Koreaanse spion en geeft het op spannende wijze de vluchtpogingen van zijn oude kameraden weer. Dat de lezer bij voorbaat al weet hoe een deel van het verhaal afloopt, doet daar weinig aan af. Het onderzeeërincident wordt niet losstaand behandeld, het boek geeft ook een breder beeld van de geschiedenis van beide Korea’s en van de complexiteit van inter-Koreaanse betrekkingen. Iets wat met de recente hausse aan Noord-Koreaanse raketproeven de aanstaande presidentsverkiezingen in het Zuiden uiterst actueel blijft.
Een eerdere versie van deze recensie verscheen op 4 februari 2022 in NRC Handelsblad.
Voor De Groene Amsterdammer schreef ik een longread waarin ik terugblikte op hoe Noord-Korea is getransformeerd onder tien jaar leiderschap van Kim Jong-un. Ik keek naar hoe de jonge Kim aanvankelijk door optimistische en vaak ongeïnformeerde analisten werd gezien als een hervormer, maar al snel zou blijken dat de derde telg uit de Kim-dynastie even wreed was als zijn vader – en nog efficiënter. Grote winnaar is het regime in Pyongyang gebleken, de grote verliezer de Noord-Koreaanse bevolking.
Lees hier de longread: De verfijnde surveillancestaat
Het nieuwe jaar begon beschamend voor de Zuid-Koreaanse krijgsmacht. Op 1 januari wist een man de zwaarbewaakte grens over te steken van Zuid- naar Noord-Korea. Het lijkt erop dat het om dezelfde persoon gaat die het Zuid-Koreaanse leger eind 2020 in verlegenheid bracht, door relatief ongehinderd de grens de andere kant op te passeren.
Lees hier mijn artikel voor het RD: Overloper brengt Zuid-Korea opnieuw in verlegenheid
Strandjutten is een hobby die de Nederlander niet vreemd is. Lekker op het strand zoeken naar haaientanden, fossielen van zee-egels of flessenpost. Onderzoeker Kang Dong-wan van de Zuid-Koreaanse Dong-A-universiteit pakte het anders aan: hij struinde de kusten van vijf westelijk gelegen Zuid-Koreaanse eilanden af om aangespoeld afval uit Noord-Korea te rapen en onderzoeken, zo bericht nieuwssite Daily NK.
De buit bestond uit 1.414 stuks verpakkingsmateriaal van in totaal 708 verschillende producten. Kang zette zijn bevindingen uiteen in een boek dat onlangs verscheen. Zijn ruim een jaar durende strandjutoperaties van september 2020 tot en met oktober 2021 hadden als doel via een analyse van aangespoeld afval inzichten op te doen van de Noord-Koreaanse samenleving. Vanwege de gesloten aard van dat land moet je creatieve middelen aanwenden om nieuwe inkijkjes te krijgen.
De vijf bezochte eilanden liggen vlak bij de zeegrens met Noord-Korea, waardoor er geregeld afval uit het totalitaire land aanspoelt. Kang vond verpakkingen van medicijnen, drank en sigaretten – maar vooral snoeppapier, waarbij opviel dat de Noord-Koreaanse producenten schaamteloos ontwerpen van Hello Kitty en Winnie de Poeh hadden gejat. In zo’n gesloten land kom je ook wat makkelijker weg met auteursrechtschending. Daarnaast bleken afbeeldingen op de verpakkingen van onder meer noedels te zijn gekopieerd van populaire Zuid-Koreaanse producten. Japan en Zuid-Korea mogen dan wel verderfelijk kapitalistische aartsvijanden zijn, maar imitaties van hun merkproducten zijn blijkbaar goed genoeg.
De bevindingen van Kang sluiten deels aan bij een strandbezoek dat de redactie van NK News, een nieuwssite gespecialiseerd in Noord-Korea, in 2020 bracht aan het Zuid-Koreaanse eiland Yeongpyeong. De journalisten vonden hoofdzakelijk snoepverpakkingen – en één eenzaam propagandapamflet. Hen viel op dat sinds het aantreden van Kim Jong-un tien jaar geleden productontwerpen flitsender en moderner zijn geworden (en vaak leentjebuur spelen bij de zuiderbuur) dan de fantasieloze, grauwe designs die de ronde deden onder zijn vader Kim Jong-il. Die was van 1994 tot 2011 aan de macht. De eilandbewoners vonden de aangespoelde rommel vast minder hinderlijk dan de 170 granaten die in 2010 door Noord-Koreaanse artillerie op het eiland werden afgevuurd – en vier mensen het leven kostte.
Vorige maand hadden NK News-hoofdredacteur Chad O’Carroll en een collega opnieuw beet. Zij vonden bij Goseong, juist aan de Zuid-Koreaanse oostkust, een halfvolle fles Noord-Koreaanse soju (een Koreaanse rijstlikeur). „Openen viel niet mee, maar toen dat lukte kwam de zoet-chemische geur direct naar boven”, schreef O’Carroll op Twitter. „Helaas niet geproefd, omdat ik geen doodswens heb.”
Iets zuidelijker bij Gangneung waren kustbewoners in september 1996 minder blij met wat er uit Noord-Korea aanspoelde. Toen arriveerde een Noord-Koreaanse onderzeeër met speciaal getrainde spionnen. Het vaartuig strandde, waardoor de communistische inlichtingenofficieren vastzaten. Hierop volgende een 49 dagen durende klopjacht, waarbij 24 Noord- en zestien Zuid-Koreanen om het leven kwamen.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 4 januari in NRC Handelsblad.
Met de NOS sprak ik over de Noord-Koreaanse vluchteling die op Nieuwjaarsdag de zwaarbewaakte inter-Koreaanse grens overstak om terug te keren naar zijn land van herkomst.
Lees hier het artikel: Direct schieten, dat is de regel als iemand Noord-Korea binnensluipt