Gesprek bij EenVandaag Radio

Bij EenVandaag Radio sprak ik over de oplopende spanningen tussen Zuid-Korea en Noord-Korea, sinds laatstgenoemde een militaire spionagesatelliet lanceerde. Staan we aan de vooravond van een nieuwe cyclus van spanningen en provocaties? En wat kan zo’n spionagesatelliet?

Lees hier het fragment terug op de website van EenVandaag Radio.

Noord-Korea bespioneert legerbasis VS met nieuwe satelliet

Noord-Korea heeft dinsdag een militaire spionagesatelliet gelanceerd. Volgens staatsmedia heeft dictator Kim Jong-un inmiddels de eerste door de Malligyong-1 geschoten beelden bekeken: die van een Amerikaanse militaire basis op Guam. Hoewel het de eerste militaire spionagesatelliet betrof, was het niet de eerste keer dat het Kim-regime een kunstmaan lanceerde. Afgelopen mei en augustus mislukten nog twee pogingen.

Lees hier mijn analyse: Noord-Korea bespioneert legerbasis VS met nieuwe satelliet

Noord-Korea viert voortaan Raketindustriedag

Noord-Koreanen hebben er vanaf deze maand een nationale feestdag bij: 18 november staat voortaan bekend als Raketindustriedag. Op die dag lanceerde het totalitaire land vorig jaar zijn meest geavanceerde intercontinentale raket tot nu toe, die het hele Amerikaanse en Europese vasteland kan bereiken. Destijds werd niet enkel deze Hwasong-17 onthuld. Het was ook de eerste keer dat de dochter van de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un in het openbaar te zien was. 

Lees hier het artikel: Noord-Korea viert voortaan Raketindustriedag

Amerikaanse soldaat door Noord-Korea het land uitgezet

Na ruim twee maanden in Noord-Koreaanse detentie te hebben doorgebracht, is de Amerikaanse soldaat Travis King woensdag het land uitgezet. In de Verenigde Staten zal hij voor de krijgsraad moeten verschijnen. King rende in juli tijdens een Zuid-Koreaanse tour door het grensgebied de grens met Noord-Korea over.

De 23-jarige beroepsmilitair is woensdag in Amerikaanse hechtenis genomen nadat hij door Pyongyang de grens met China was overgezet. Daarvandaan is hij via Zuid-Korea naar de Verenigde Staten gebracht. Washington benadrukte dat er geen concessies gedaan zijn aan Pyongyang om de militair het land uit te krijgen.

Lees hier mijn volledige artikel op de website van het RD.

Noord-Korea ‘opent’ de grenzen, als laatste land na jarenlange coronasluiting

Het heeft drie jaar en zeven maanden geduurd, maar de laatste vanwege de coronapandemie gesloten grenzen zijn weer ‘open’. Open tussen aanhalingstekens, want het gaat om Noord-Korea. Dinsdagochtend landde een toestel van Air Koryo in de Chinese hoofdstad Beijing, om Noord-Koreanen op te halen die al zeker 42 maanden niet naar hun thuisland konden.

Op de luchthaven van Beijing zagen verslaggevers Noord-Koreaanse passagiers met grote hoeveelheden bagage inchecken voor vlucht JS152, de eerste commerciële vlucht naar Noord-Korea. Aan boord van de dinsdag vertrokken Toepolev Tu-204 is plaats voor 160 tot 190 passagiers. Later deze week staan ook twee vluchten uit het Oost-Russische Vladivostok naar Pyongyang gepland.

Beide vliegroutes zijn „nog geen volledige heropening van de route, maar een speciale vlucht die [Noord-]Koreanen terug naar huis brengt na jaren vast te hebben gezeten in het buitenland”, aldus Simon Cockerell, manager van Koryo Tours, een reisbureau gespecialiseerd in reizen naar Noord-Korea. Volgens Cockerell duurt het vermoedelijk nog even voordat buitenlandse toeristen, hulpverleners en zakenmensen weer naar het Oost-Aziatische land kunnen.

Grens met China

Het totalitaire land sloot in januari 2020 als een van de eerste landen de grenzen vanwege het coronavirus. Daarmee werd vooral de 1.400 kilometer lange grens bedoeld met China, waar Covid-19 ontstond. Vanwege die lange grens, waar voor de sluiting flink wat grenshandel plaatsvond, is het zeer waarschijnlijk dat tijdens de eerste golf het coronavirus in Noord-Korea is beland. Toch beweerde Pyongyang tot mei 2022 bij hoog en laag volledig coronavrij te zijn gebleven.

Door het sluiten van de grenzen kwam er nóg minder zicht op wat zich in Noord-Korea afspeelde. Voorheen kwamen nog duizenden westerse toeristen (en een veelvoud aan Chinese vakantiegangers) per jaar naar het land, met de pandemie stopte dat volledig. Diplomaten, ngo-medewerkers en andere hulpverleners die na januari 2020 het land verlieten, werden niet meer vervangen.

Daardoor is weinig bekend over de gevolgen die de pandemie heeft gehad in Noord-Korea. Daar waren aan het begin van de uitbraak grote zorgen over: meer dan de helft van de bevolking is ondervoed en behalve voor de elite is er in het hele land nauwelijks professionele medische zorg beschikbaar. Veel ziekenhuizen en klinieken hebben niet eens elektriciteit of stromend water, laat staan beademingsapparatuur. En hoewel meerdere landen Noord-Korea vaccins aanboden, zei Pyongyang telkens nee.

Dicht was echt dicht

Vanwege het beroerde zorgstelsel werd van tevoren al verwacht dat Noord-Korea het laatste land zou zijn dat weer open zou gaan. Toen in oktober 2014 in West-Afrika een ebola-uitbraak plaatsvond, had Noord-Korea het strengste inreisbeleid vanwege die ziekte ter wereld – ondanks het feit dat er geen enkele besmetting in Azië was. Pas na een half jaar schrapte Pyongyang de maatregelen weer.

Dicht was ook echt dicht, dus op twee Noord-Koreanen die in 2020 en 2022 clandestien terugkeerden na kwam niemand erin. Burgers die zich in januari 2020 in het buitenland bevonden, hebben al die tijd niet kunnen terugkeren. Het is niet bekend om hoeveel Noord-Koreanen dit in totaal gaat, maar onder hen zijn onder meer honderden uitwisselingsstudenten, (dwang)arbeiders, restaurantmedewerkers en diplomaten.

De in Noord-Korea gespecialiseerde website NK News sprak met Noord-Koreaanse vluchtelingen, die zeggen te verwachten dat terugkerende Noord-Koreanen onderworpen zullen worden aan maandenlange propagandasessies, ‘heropvoeding’ en misschien zelfs dwangarbeid. Op die manier moet worden afgedwongen dat zij weer in het gareel lopen van de repressieve Noord-Koreaanse samenleving.

Recent werden al voor het eerst uitzonderingen gemaakt voor buitenlandse bezoekers. In maart mocht de nieuwe Chinese ambassadeur samen met nieuwe diplomatieke medewerkers de grens oversteken om aan zijn nieuwe baan te beginnen. In juli was er hoog bezoek uit Moskou en Beijing. Toen stonden de Russische minister van Defensie Sergej Sjoigoe en het Chinese Politburolid Li Hongzhong naast Kim Jong-un bij een militaire parade in Pyongyang. Beide hoogwaardigheidsbekleders zwaaiden en salueerden naar de voorbij rollende kernwapens en intercontinentale ballistische raketten waartegen zij jaren eerder nog VN-sancties hadden gesteund.

Taekwondoteam

Toen vorige week een Noord-Koreaans taekwondoteam naar Kazachstan mocht afreizen, dachten analisten dat de heropening van de grenzen niet lang meer kon duren. Veel groepen kijken reikhalzend uit naar het moment waarop zij weer naar het land kunnen. Koryo Tours bereidt al nieuwe reizen naar Noord-Korea voor, maar zegt nog niet te weten wanneer ook buitenlandse toeristen weer welkom zijn. „Het herstellen van deze route is een goed teken voor toeristen in de toekomst”, schrijft Cockerell op Instagram.

Ook hulpmedewerkers willen al langer terugkeren naar Noord-Korea. Al voor de pandemie was de voedselsituatie slecht. Met name sinds het begin van 2023 druppelen er berichten het land uit over ernstige voedselproblemen en zelfs hongerdoden. Kim Jong-un zei de afgelopen jaren meerdere keren dat de landbouwsector verbeterd moest worden, zodat er weer voldoende eten voor burgers was.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 22 september bij NRC.

Top VS, Japan en Zuid-Korea bij Camp David

Vrijdagavond sprak ik bij NOS Met het Oog op Morgen op NPO Radio 1 over de top die tussen de Verenigde Staten, Japan en Zuid-Korea plaatsvond in Camp David. Wat willen deze landen samen en wat vinden China en Noord-Korea hiervan?

Luister het fragment hier terug vanaf 15.15 min.

Pyongyang doorbreekt stilte over Amerikaanse militair

Het was wereldnieuws vorige maand: de Amerikaanse militair Travis King rende tijdens een tour van het inter-Koreaanse grensgebied naar Noord-Korea. Sindsdien werd er niets meer van hem vernomen. Afgelopen woensdag doorbrak Pyongyang de stilte: King zou de grens zijn overgestoken vanwege „onmenselijke misstanden en racisme binnen de Amerikaanse krijgsmacht”, aldus Noord-Koreaanse staatsmedia.

Lees hier het hele artikel: Pyongyang doorbreekt stilte over Amerikaanse militair

Russisch en Chinees bezoek voor Kim bij militaire parade

Ik sprak op NPO Radio 1 bij het NOS Radio 1 Journaal over de militaire parade in Noord-Korea, waarbij Kim Jong-un geflankeerd werd door de Russische minister van Defensie Sjojgoe en het Chinese Politburolid Li. Wat kunnen we hieruit opmaken? Het fragment is via deze link vanaf 3:18:39 terug te luisteren:

Luister hier het radiofragment terug.

Terugblik op 70 jaar sinds “einde” Koreaanse Oorlog bij Spraakmakers

Donderdag 27 juli 2023 was het exact 70 jaar geleden dat de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) eindigde in een wapenstilstand. Ik sprak erover bij Spraakmakers op NPO Radio 1, het fragment is hier terug te luisteren:

Luister hier: Casper van der Veen over het einde van de Koreaanse oorlog in 1953