Noord-Korea heeft nog geen enkele concrete stap gezet om zijn kernwapenprogramma te ontmantelen. Dat zei de Amerikaanse vicepresident Mike Pence woensdag in een presentatie voor Amerikaanse ambassadeurs. De uitspraken komen daags voor de Noord-Koreaanse generaal Kim Yong-chol in Washington landt voor overleg voor een tweede top tussen president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un.
Ruim zeven maanden geleden spraken Trump en Kim Jong-un elkaar in Singapore. In de bondige intentieverklaring die zij daar tekenden beloofde Noord-Korea onder meer “te werken richting de volledige denuclearisering van het Koreaanse schiereiland”. Direct na de top tweette Trump dat er “geen nucleaire dreiging meer is vanuit Noord-Korea”, gevolgd door “iedereen kan nu rustig slapen”.
Dat Pence nu klaagt dat de VS nog steeds “op concrete stappen wachten”, zit hem in de term ‘denuclearisering’. Washington definieert dit brede begrip als de eenzijdige ontmanteling van alle Noord-Koreaanse atoomwapens. Pas als dit voltooid is, zal sanctieverlichting volgen.
Nooit beloofd
Noord-Korea heeft echter nooit beloofd zijn kernwapens op te geven. ‘Denuclearisering van het Koreaanse schiereiland’ houdt volgens Pyongyang in dat álle potentiële dreigingen op én rondom Korea worden verwijderd, waarbij de VS dus feitelijk verzocht wordt zijn troepen terug te trekken uit Zuid-Korea en Japan. Pas daarna kan gepraat worden over het Noord-Koreaanse nucleaire arsenaal.
Ook pleit Pyongyang voor een stapsgewijze aanpak, waarbij beide zijden beurtelings concessies doen. Noord-Korea heeft herhaaldelijk laten weten dat de VS nu aan zet zijn om sancties op te heffen – en heeft zelfs gedreigd nucleaire activiteiten te hervatten wanneer dit niet gebeurt. Beide zijden vinden dus dat de ander aan zet is.
De afgelopen decennia heeft Pyongyang vaker geschermd met woorden als ‘denuclearisering’, zonder dat dit leidde tot een einde van het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma. Analisten geloven dan ook dat Kim Jong-un nooit zijn kernwapens of langeafstandsraketten vrijwillig zal opgeven. Het regime ziet de atoombommen als voorwaardelijk voor haar overleving en heeft de kernwapens zelfs in de grondwet opgenomen. Pyongyang doet echter graag alsof het ontmanteling van plan is, in de hoop hier voordelen uit te slepen en tijd te winnen.
Tweede top
Verwacht wordt dat vrijdag of komend weekend de datum en plaats van de tweede top tussen Trump en Kim bekend wordt gemaakt. Vietnam en Thailand worden genoemd als waarschijnlijkste locaties. Vorig jaar werd afgesproken dat Noord-Korea op zijn minst een inventarisatie van zijn kernwapens zou aanleveren voorafgaand aan de tweede top.
Zelfs dat doel is niet gehaald. Sterker nog, satellietbeelden wijzen erop dat de afgelopen maanden is doorgegaan met de productie van nieuwe kernwapens en de Hwasong-15, een langeafstandsraket met een bereik van zo’n 13.000 kilometer.
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 17 januari 2019 op nrc.nl
