Rappen over je leven in Noord-Korea

Voor Metro sprak ik met Kang Chun-hyok, geboren in Noord-Korea. Als tiener vluchtte hij via China naar Zuid-Korea, waar hij nu woont. In zijn huidige thuisland rapt en tekent hij over wat hem overkomen is in Noord-Korea, volgens Amnesty International de ergste mensenrechtenschender op aarde.

Lees hier het hele interview & bekijk hieronder de (Engels ondertitelde) clip van Kangs hiphoptrack ‘For the Freedom’:

Valse won-biljetten

De top tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un eerder deze maand in Singapore leverde een wat zwak akkoord op. Toch hebben meerdere landen hun sancties tegen Pyongyang al verzwakt, waardoor bedrijven hun kans schoon zien weer handel te drijven met Noord-Korea.

data33539541-e11b0f

In dit optimisme rond een Noord-Koreaanse perestrojka probeert de georganiseerde misdaad in Zuidoost-Azië een graantje mee te pikken. Sinds de top proberen misdaadorganisaties gretig Noord-Koreaanse bankbiljetten te verkopen aan aspirant-ondernemers in China en Zuidoost-Azië, zo waarschuwt de Zuid-Koreaanse inlichtingendienst.

Enige probleem: de Noord-Koreaanse won die de criminelen verkopen tegen 30 tot 40 procent minder dan hun nominale waarde is sinds 2009 niet meer in omloop. Dat jaar voerde de toenmalige Noord-Koreaanse dictator Kim jong-il een valutahervorming door die wordt gezien als de meest rampzalige monetaire beleidswijziging uit de Noord-Koreaanse geschiedenis. In een poging de macht van zwarte markten in het land te breken, schrapte Kim twee nullen van de won. Burgers kregen een week de tijd om hun briefjes van 1000 won om te wisselen voor nieuwe biljetten van 10 won, met een maximum van 100.000 won (zo’n 35 euro) per persoon. Prijzen daalden twee nullen mee.

Burgers die werden gezien als ‘loyaal’ en die zich niet hadden ingelaten met zwarte marktpraktijken zouden echter hetzelfde loon houden als voor de valutahervorming, waardoor hun inkomen en koopkracht honderd keer zo groot werd. In theorie dan. Het besluit leidde in de praktijk tot zulke erge inflatie en chaos, dat er protesten uitbraken – zeer ongebruikelijk in Noord-Korea. Al even ongewoon, uiteindelijk zag Pyongyang in dat zij in de fout was gegaan en bood excuses aan, waarna de restricties op de zwarte markten werden losgelaten. Deze informele markten die aanvankelijk het doelwit waren van de hervorming mochten uiteindelijk de brokken opruimen.

Hoewel Zuid-Koreaanse burgers normaal terughoudend zijn in het bezitten van uit Noord-Korea afkomstige voorwerpen, lijken de misdaadclubs hun oplichtingspraktijken vooral op Zuid-Koreaanse ondernemers te richten. In Thailand kregen zakenlieden voorstellen om 5 tot 200 miljoen Noord-Koreaanse won te kopen. De inlichtingendienst is van plan waarschuwingen te plaatsen op de websites van Zuid-Koreaanse diplomatieke posten.

Een ingekorte versie van dit artikel verscheen op 5 juli 2018 in NRC. De chaos rondom de valutahervorming van 2009 is uitgebreider beschreven in mijn boek ‘De Kim-dynastie’.

Media-optredens

Op 22 mei verscheen mijn boek ‘De Kim-dynastie. Geschiedenis van Noord-Korea’. Op 12 juni vond de langverwachte top plaats tussen Kim Jong-un en Donald Trump. Beide zaken leverden mij een hoop interviews en media-optredens op. Voor wie dat interessant vindt, hier een overzicht:

  • EenVandaag
  • Nieuwsuur 1
  • Nieuwsuur 2 (onderin)
  • Interview ND
  • Interview Dagblad van het Noorden
  • Interview Metro
  • Interview Vrij Nederland
  • Gesprek Nu.nl
  • Ik was ook tweemaal in de uitzending bij M, de talkshow van Margriet van der Linden. Hieronder zijn de video’s te bekijken:


    Trump en Kim hanteren obligate formuleringen en retorische trucs

    Een hoop mooie woorden, complimenten en handdrukken dinsdag in Singapore op de top tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un. Maar wat spraken de twee leiders concreet af? Een analyse van de vier punten van de ‘Sentosa-verklaring’.

    data32494473-6025f7

    1. De Verenigde Staten en de DPRK [de officiële naam van Noord-Korea, red.] zetten zich in om tot nieuwe banden tussen de VS en de DPRK te komen, overeenkomstig de behoefte van de bevolking van de twee landen aan vrede en welvaart.

    Een obligate diplomatieke formulering over de verbeterende banden tussen de twee kemphanen. Het woord ‘welvaart’ is mogelijk een referentie aan de sanctieverlichting die Noord-Korea tegemoet kan zien als het zijn kernwapens ontmantelt.

    2. De Verenigde Staten en de DPRK zullen samen werken aan een duurzame en stabiele vredesorde op het Koreaanse Schiereiland.

    Een hele verandering vergeleken met de Amerikaanse dreigementen met „vuur en woede” en „de totale vernietiging van Noord-Korea” van vorig jaar. Die tijden zijn voorbij: voortaan wordt er met diplomatieke middelen gewerkt aan een oplossing voor de onderlinge problemen. Een hele geruststelling voor Zuid-Korea, dat vorig jaar maar wat nerveus werd van het wederzijdse wapengekletter.

    Ook echoot in deze zin het eerder uitgesproken verlangen om de Koreaanse Oorlog (1950-1953) formeel te beëindigen. Dat conflict eindigde in een wapenstilstand, maar een vredesverdrag werd nooit gesloten.

    Wat minder naar de zin van Seoul zal zijn, is de afspraak om gezamenlijke militaire oefeningen van Zuid-Korea en de Verenigde Staten op te schorten. Dit lijkt een concessie aan Noord-Korea, dat een hekel heeft aan de trainingen. Het is niet bekend of Zuid-Korea vooraf door de VS op de hoogte is gebracht van de schorsing.

    3. De DPRK herbevestigt de Panmunjom-verklaring van 27 april 2018 en zet zich in voor de volledige nucleaire ontwapening van het Koreaanse schiereiland.

    De Panmunjom-verklaring is het akkoord dat Noord- en Zuid-Korea in april tekenden tijdens de eerste top tussen Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in. Daarin werd de „complete denuclearisering van het Koreaanse Schiereiland” afgesproken, in samenwerking met de internationale gemeenschap.

    Wanneer Noord-Korea rept van denuclearisering wordt vaak hoopvol gereageerd: ‘Kijk, ze zeggen eindelijk toe dat vermaledijde kernwapenprogramma te ontmantelen!’ Dat is ook wat de Verenigde Staten eisen van Pyongyang: complete, verifieerbare en onomkeerbare denuclearisering. Pas daarna komt sanctieverlichting aan de orde.

    Noord-Korea hanteert echter een heel andere definitie. „Denuclearisering van het schiereiland” betekent in Pyongyang dat de VS hun militairen terugtrekken bij de grens, dat de Amerikanen hun nucleaire ‘paraplu’ voor Japan en Zuid-Korea moeten intrekken en dat pas daarna eventueel de Noord-Koreanen hun kernwapens ook inleveren.

    De kans dat dit ooit gebeurt, is nihil. Zelfs als Washington die nucleaire paraplu dichtklapt, verwachten de meeste analisten dat Noord-Korea de eigen atoombommen niet opgeeft. Daarvoor heeft het regime-Kim zijn lot te veel aan kernwapenbezit verbonden. Het definitiegegoochel lijkt vooral een retorisch trucje om welwillend over te komen, maar ieder nucleair akkoord bij voorbaat onmogelijk te maken.

    4. De Verenigde Staten en de DPRK zetten zich in om de stoffelijke resten van krijgsgevangenen en gesneuvelden te bergen, waaronder de onmiddellijke repatriëring van resten die al geïdentificeerd zijn.

    Deze verrassing werd door Kim uit de hoge hoed getoverd tijdens de besprekingen. „Hij kwam er zelf mee”, zei Trump euforisch op de persconferentie. Naar schatting bevinden zich in Noord-Korea de stoffelijke resten van ruim vijfduizend Amerikaanse militairen die sneuvelden in de Koreaanse Oorlog.

    Analisten denken dat Pyongyang dit punt heeft voorgesteld om te doen alsof het iets groots aanbiedt, terwijl er geen concrete afspraken over kernwapenontmanteling worden gemaakt.

    Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 13 juni in nrc.next

    Amerikaanse blik op onderkinnen van Kim

    Of de langverwachte top tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un op 12 juni in Singapore doorgaat, wordt met de dag onzekerder. Pyongyang dreigde verstek te laten gaan nadat Zuid-Korea en de Verenigde Staten gezamenlijke legeroefeningen niet opschortten. En Trump zei dinsdag dat de top mogelijk zou worden afgeblazen omdat Noord-Korea zijn kernwapens toch niet wil inleveren.

    data31812464-4d3b39

    Dit alles heeft het Witte Huis er niet van weerhouden een speciale gelegenheidsmunt te laten drukken voor de top tussen Kim en Trump. Op de penning staan de hoofden van Trump en Kim tegenover elkaar afgebeeld, met op de achtergrond de vlaggen van beide landen.

    Het munstuk zorgde voor kritiek en hoongelach op social media. Veel gebruikers viel op dat Kim op de munt een aantal onderkinnen erbij had gekregen – niet bepaald vleiend. Ook zien we het hoofd van de Noord-Koreaanse leider op de afbeelding enigszins terugdeinzen, terwijl een fier kijkende Trump voorover leunt. Tevens werd opgemerkt dat Trump met de munt vroegtijdig een diplomatiek succes wil claimen, terwijl de top nog niet eens heeft plaatsgevonden – en mogelijk zelfs wordt afgezegd.

    Opmerkelijk is dat Kim Jong-un op de munt als ‘opperste leider’ wordt aangeduid, wat voor veel Amerikanen én Noord-Koreakenners tegen het zere been was. Volgens hen worden hiermee de dictatuur en persoonlijkheidscultus van Kim gelegitimeerd, nota bene door de Amerikaanse overheid. ,,Dit is niet alleen prematuur, maar ook precies het soort erkenning waarop Kim Jong-un hoopte”, aldus professor Tom Nichols van de U.S. Naval War College. Door Trump en Kim zo tegenover elkaar te plaatsen worden zij als gelijkwaardig neergezet, precies zoals het regime in Pyongyang wil.

    Hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Pusan Robert E. Kelly noemde de munt ,,walgelijk” en ,,on-Amerikaans”. Hij en meerdere andere analisten zetten vraagtekens bij het aanduiden van Kim als ‘opperste leider’, terwijl onder zijn bewind 100.000 mensen in strafkampen worden gedetineerd, mensenrechten met voeten worden getreden en Kim zijn halfbroer liet liquideren in Kuala Lumpur.

    De traditie van gelegenheidsmunten begon in 2003 onder George W. Bush. Er zijn 250 munten gedrukt en de penningen worden later als souvenirs verkocht.

    Een eerdere, ingekorte versie van dit stuk werd op 24 mei 2018 gepubliceerd in NRC Handelsblad

    Mijn boek ‘De Kim-dynastie. Geschiedenis van Noord-Korea’ is uit!

    Na jarenlang ploeteren, bronnen verzamelen, mensen interviewen en vooral veel schrijven, is eindelijk mijn boek ‘De Kim-dynastie’ uit over de geschiedenis van Noord-Korea. Het bijna 400 pagina’s dikke werk is te bestellen via Bol, Ako, Libris of – beter nog – uw lokale fysieke boekhandel.

    In het boek bespreek ik zeven decennia van een van de meest onbegrepen en tot de verbeelding sprekende landen ter wereld. Ik tracht het verhaal van het echte Noord-Korea bloot te leggen – het land dat 25 miljoen mensen als hun thuis beschouwen – zonder voorbij te gaan aan hoe het regime werkt en aan de bijzondere anekdotes die de Noord-Koreaanse geschiedenis rijk is. Met het boek wil ik mensen bekend maken met de historie van het land, maar ook handvatten aanreiken om het Noord-Korea van nú beter te begrijpen. Wanneer mensen Noord-Korea niet langer mysterieus, irrationeel of onvoorspelbaar noemen, acht ik mijn missie geslaagd.

    De komende weken presenteer ik het boek op diverse locaties:

  • 27 mei: Scheltema Amsterdam
  • 28 mei: De Balie Amsterdam
  • 11 juni: Studium Generale Groningen
  • 14 juni: Van Gennep Rotterdam
  • 6 juli: Kennemer boekhandel Haarlem (verplaatst van 25 mei naar 6 juli)
  • 10 juli: De Tweede Verdieping Nieuwegein
  • Organisaties die ook geïnteresseerd zijn in een boekpresentatie of lezing kunnen contact opnemen met Uitgeverij van Oorschot. Mijn eeuwige dank aan iedereen die het verschijnen van dit boek heeft helpen mogelijk maken.

    Coverboek

    De officiële omschrijving:
    Hoe heeft het zover kunnen komen? Die vraag klinkt de afgelopen tijd geregeld wanneer het over Noord-Korea gaat. In De Kim-dynastie vertelt journalist en historicus Casper van der Veen de geschiedenis van het communistische land dat geleid wordt door Kim Jong-un. De Kim-familie regeert al meer dan zeventig jaar met ijzeren vuist over het Aziatische land, dat ondanks armoede en voedseltekorten de internationale gemeenschap bedreigt met kernwapens, langeafstandsraketten en cyberaanvallen.

    Van der Veen prikt door mythes en clickbait heen om zo het echte Noord-Korea bloot te leggen. Hier zien we geen onvoorspelbaar, gestoord of irrationeel bewind, maar een machiavellistisch en strategisch calculerend systeem dat alles doet om aan de macht te blijven. De 25 miljoen Noord-Koreaanse burgers krijgen in dit boek ook de rol die ze in andere media wordt ontzegd. Ze zijn geen willoze gehersenspoelde robots, maar mensen met overtuigingen, dromen en ervaringen – net als elders ter wereld.

    In De Kim-dynastie blijven werkelijk gebeurde absurde situaties niet onderbelicht. Een greep: de ontvoering van een Zuid-Koreaanse topregisseur en -actrice door Kim Jong-il om propagandafilms te maken, hoe een van de Kims zijn recht op de troon verloor door een trip met een vals paspoort naar Tokio en hoe Pyongyang een passagiersvliegtuig opblies in de hoop de Olympische Spelen in Seoul te frustreren.

    Van der Veen biedt de lezer een helder overzicht van de recente geschiedenis van Noord-Korea en een beter begrip van de modus operandi van het huidige bewind.

    Necrologie Choi Eun-hee (1926 – 2018)

    web-1205zatnecrodef1.jpg

    Ik heb de ontvoering van Choi Eun-hee, de bekendste actrice van Zuid-Korea, en haar man, topregisseur Shin Sang-ok, altijd een van de bizarste verhalen uit de Noord-Koreaanse geschiedenis gevonden. Kim Jong-il liet de twee kidnappen om propagandafilms voor zijn regime te maken. Uiteindelijk maakten ze zó’n goede film (cult classic Pulgasari) dat Kim ze naar het buitenland stuurde om Noord-Koreaanse cinema te promoten, waarop ze ontsnapten. Vorige maand overleed Choi op 91-jarige leeftijd.

    Lees hier mijn necrologie

    Letterlijk andere tijden voor de Korea’s: Kim schaft eigen tijdzone af

    Twee dagen na de historische top tussen de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in belooft Kim ook letterlijk andere tijden op het Koreaanse schiereiland. Noord-Korea schaft de eigen tijdzone af die het land in 2015 instelde.

    Deze Pyongyang-tijdzone werd ingesteld op de dag dat Korea zeventig jaar bevrijding van de Japanse kolonisatie vierde. De tijdzone daarvóór op het schiereiland (9 uur na Greenwich) was ingesteld door de Japanse onderdrukker, die Korea van 1910 tot 1945 bezette.

    Om dit laatste restje buitenlandse juk van zich af te schudden, kondigde Noord-Korea in 2015 aan een eigen tijdzone in te stellen: een halfuur vroeger. Die tijd van 8,5 uur na Greenwich kwam overeen met de tijdzone die begin twintigste eeuw door het Koreaanse keizerrijk werd ingesteld. Analisten ontging de ironie niet dat Noord-Korea, een land dat dikwijls wordt omschreven als een ‘stalinistisch bolwerk’, letterlijk terug ging in de tijd.

    Kim zag twee klokken hangen

    Toen Kim vrijdag voor de topontmoeting met Moon aankwam in grensdorp Panmunjom, zag hij twee klokken hangen met verschillende tijden: één voor die in Zuid-Korea, één voor die in Noord-Korea. Er brak iets in de Grote Leider, die persoonlijk aanbood zijn fout te herstellen. „Wij waren degenen die de verandering aanbrachten in de standaardtijd, wij zullen teruggaan naar de originele tijd”, zo citeerde een Zuid-Koreaanse regeringswoordvoerder de Noord-Koreaanse leider zondag. Seoul prees het ‘symbolische’ besluit van Kim.

    Behalve het vooruitzetten van de klok deed Kim Jong-un nog een belangrijke toezegging: het sluiten van het nucleaire testgebied Punggye-ri, zo meldde de Zuid-Koreaanse regeringswoordvoerder zondag. De Noord-Koreaanse leider zei dat de ontmanteling volgende maand zal worden voltooid en dat Amerikaanse en Zuid-Koreaanse deskundigen en journalisten mogen komen inspecteren of Kim zijn belofte wel nakomt.

    De twee klokken die Kim zag hangen:

    Atoomagentschap

    Als dit gebeurt is dat bijzonder: inspecteurs van het Internationaal Atoomagentschap werden eerst juist het land uitgezet. Journalisten zijn zelden welkom in Noord-Korea en mogen vaak alleen militaire parades en andere regimepropaganda verslaan. Op de World Free Press Index bungelt Noord-Korea onderaan, op de 180ste en laatste plaats.

    Analisten noemden het sluiten over Punggye-ri eerder een sigaar uit eigen doos. Na een proef met een zeer krachtige waterstofbom vorig jaar zouden de testtunnels in het gebied zijn ingestort en onbruikbaar zijn geworden. Kim diende deze critici zondag van repliek en zei dat er nog twee tunnels over waren die „in zeer goede staat” verkeren.

    Waterstofbom

    Kims kernwapenprogramma blijft het heikelste discussiepunt tussen Noord-Korea enerzijds en Zuid-Korea en de VS anderzijds. Hoewel Noord-Korea de laatste tijd vaker schermt met de term ‘denuclearisering’, heeft Kim tot nu toe alleen aangeboden Punggye-ri te sluiten en verdere kern- en raketproeven te staken.

    Die tests zouden ook niet meer nodig zijn, omdat Noord-Korea al heeft bewezen een waterstofbom te bezitten en zo de VS met een intercontinentale raket te kunnen treffen. De Noord-Koreanen hebben nog niets gezegd over een eventuele totale ontmanteling van de bestaande atoombommen, iets wat wel door Seoul en Washington wordt geëist. Kim Jong-un zei op de top dat hij denuclearisering alleen ziet zitten als de Verenigde Staten beloven Noord-Korea niet aan te vallen en meewerken aan het formeel beëindigen van de Koreaanse Oorlog (1950-1953). Dat conflict eindigde in een wapenstilstand, maar een vredesverdrag werd nooit gesloten. Noord- en Zuid-Korea zeiden vrijdag nog voor het einde van het jaar een vredesverdrag te willen.

    De Amerikaanse president Donald Trump twitterde zaterdag dat een datum geprikt is voor de top met Kim Jong-un. Wanneer die ontmoeting plaatsvindt, hield Trump nog even geheim. Tot nu toe werd uitgegaan van eind mei of begin juni. Op een bijeenkomst in Michigan sprak Trump zaterdag over een termijn van mogelijk „drie, vier weken”.

    Top in Singapore of Mongolië

    Als locatie voor de historische top wordt Mongolië of Singapore genoemd , zo melden ingewijden de Amerikaanse nieuwszender CBS. Trump tweette later dat hij ook Panmunjom wel ziet zitten als locatie voor het onderhoud met Kim.

    Kim Jong-un zei vrijdag dat hij uitkijkt naar de ontmoeting met Trump, omdat dit de Noord-Koreaanse leider de kans zou bieden te laten zien dat hij niet de schurk is waar Trump hem voor houdt (of hield). „De Verenigde Staten […] zullen er tijdens onze gesprekken achter komen dat ik niet het soort persoon ben dat kernwapens zal inzetten tegen Zuid-Korea of de Verenigde Staten”, aldus Kim.

    Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 29 april op de website van NRC.

    Korea’s willen denuclearisering en nog dit jaar vredesverdrag

    De leiders van Noord- en Zuid-Korea streven naar de “complete denuclearisering” van het Koreaanse schiereiland. Dat hebben de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in vrijdag op een top met elkaar besproken. Ook willen de landen dat er nog dit jaar een vredesverdrag komt om de Koreaanse Oorlog (1950-1953) formeel te beëindigen.

    Kim en Moon tekenden vrijdag aan het einde van hun top de zogeheten Panmonjom Vredesverklaring, genoemd naar de grensplaats waar de ontmoeting werd gehouden. De leiders spraken verder onder meer af om de familiereünies te hervatten van familieleden die sinds de Koreaanse Oorlog aan weerszijden van de grens wonen. Die herenigingen werden voor het laatst in 2015 gehouden. De volgende zullen in augustus worden georganiseerd, op de dag dat Korea in 1945 werd bevrijd van de Japanse kolonisatie.

    Moon naar Pyongyang

    Ook nodigde Kim Moon uit om komende herfst voor een volgende top de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang te bezoeken. Moon stemde hiermee in. Voor vandaag werd er tweemaal eerder een top gehouden tussen leiders van Noord- en Zuid-Korea, in 2000 en in 2007. Die vonden beide in Pyongyang plaats.

    In 1953 werd tijdens de Koreaanse Oorlog een wapenstilstand gesloten, maar een vredesverdrag kwam er tot nu toe niet. Voor het sluiten van zo’n verdrag is nog wel de medewerking van de Verenigde Naties en China nodig, die naast Noord-Korea het staakt-het-vuren in de jaren vijftig ondertekenden. Zuid-Korea heeft de wapenstilstand nooit ondertekend.

    Vrede

    Om een vredesakkoord te kunnen bewerkstelligen werd vrijdag voorgesteld onderhandelingen op te zetten waarbij ook de Verenigde Staten en China aanwezig zijn. Ook worden voor het einde van mei nog besprekingen opgezet tussen de legers van Noord- en Zuid-Korea. Tevens wordt in het Noord-Koreaanse Kaesong, gelegen op slechts tien kilometer van de grens met Zuid-Korea, een gezamenlijk kantoor gevestigd.

    Moon en Kim spraken af dat er geen oorlog meer komt op het Koreaanse schiereiland. Moon sprak van “een nieuw era van vrede” dat is aangebroken. Tevens moet het aantal conventionele wapens aan beide zijden worden afgebouwd. Ook werd afgesproken dat na 1 mei de luidsprekers die aan beide zijden van de grens propaganda uitzenden zullen worden stilgelegd. De gedemilitariseerde zone die beide landen scheidt en bulkt van de landmijnen en legerposten moet worden omgevormd tot een “vredeszone”.

    Kim Jong-un sprak na het tekenen van het akkoord de aanwezige pers toe, waarbij hij appelleerde aan toekomstige hereniging:

    “De Koreanen zijn één volk met hetzelfde bloed. We zijn broeders. […] We willen een permanente vrede sluiten waarbij wij één taal, één cultuur en één geschiedenis gebruiken. Noord- en Zuid-Korea zullen samengaan tot één natie.”

    Kernwapens

    Denuclearisering zal een lastige kwestie worden. Hoewel Kim Jong-un meerdere malen heeft gezegd hier een voorstander van te zijn, lijkt hij een andere definitie van het woord te hanteren dan andere landen. Kim bood vorige week aan om te stoppen met nieuwe kernproeven en rakettests en om het nucleaire testterrein in Punggye-ri te ontmantelen. Over het opgeven van bestaande kernwapens zei de Noord-Koreaanse dictator niets. Sterker nog, Kim liet weten dat als zijn land aangevallen of “geprovoceerd” wordt hij zich het recht voorbehoudt om terug te slaan met atoomwapens.

    Dat is iets anders dan onder meer de VN, Zuid-Korea en de Verenigde Staten willen. Een aantal dagen geleden zei de Amerikaanse president Donald Trump nog dat zijn definitie van denuclearisering “een hele simpele” is: dat Noord-Korea geen kernwapens meer heeft. Het is maar de vraag of de afspraken die Noord- en Zuid-Korea vrijdag gemaakt hebben daarin zullen resulteren.

    Tevens is de vraag welke voorwaarden Noord-Korea zal stellen aan het opgeven van zijn kernwapens. De 28.500 Amerikaanse militairen die gestationeerd zijn in Zuid-Korea zijn Pyongyang een doorn in het oog. Zowel Seoul als Washington piekert er echter niet over de soldaten terug te trekken. Moon zei vrijdag tegenover aanwezige journalisten:

    “Kim en ik hebben vandaag benadrukt dat het realiseren van een kernwapenvrij Koreaans schiereiland door middel van complete denuclearisering ons gezamenlijke doel is.”

    Reacties

    De gezamenlijke verklaring werd door veel staatshoofden positief onthaald. De Japanse premier Shinzo Abe sprak van een “positieve stap” en zei te verwachten dat Pyongyang concrete stappen zal nemen om haar beloften na te komen. Het Kremlin sprak van zeer positief nieuws en zei dat president Vladimir Poetin al langer had gepleit voor gesprekken tussen de leiders van beide Korea’s.

    President Trump sprak van een “historische ontmoeting” en zei dat de VS trots moesten zijn op het resultaat, maar drukte zich verder voorzichtig uit. “Er gebeuren goede dingen, maar de tijd zal het leren!”, schreef het staatshoofd op Twitter. Eind mei of begin juni vindt een top plaats tussen Trump en Kim. Een exacte datum of locatie zijn nog niet bekend. Trump bedankte de Chinese president Xi Jinping voor zijn hulp met de Noord-Koreaanse kwestie:

    De Chinese regering zei blij te zijn dat Noord- en Zuid-Korea gezamenlijk stappen tot vrede nemen. President van de Europese Raad Donald Tusk zei dat het akkoord illustreert dat “het onmogelijke mogelijk kan worden”:

    Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 27 april bij NRC

    Interview met twee Noord-Koreaanse kampoverlevenden

    Voor NRC interviewde ik twee vrouwen die jaren doorbrachten in Noord-Koreaanse strafkampen. In de kampen verblijven momenteel tienduizenden mensen. En hoewel Noord-Korea de afgelopen maanden veelvuldig het nieuws heeft beheert, komen de gruwelijke mensenrechtenschendingen (te) weinig aan de orde in gesprekken over het land.

    Lees hier het dubbelinterview: 26 jaar in een Noord-Koreaans strafkamp