Noord-Korea wil dat VS alle sancties opheft

Noord-Korea heeft de Verenigde Staten gevraagd om alle sancties tegen het land op te heffen. Staatspersbureau KCNA vindt de strafmaatregelen onredelijk, nergens op gebaseerd en contraproductief.

De oproep komt een week nadat Washington nieuwe sancties oplegde aan het communistische land vanwege het hacken van Sony. Volgens de FBI zit Pyongyang achter deze cyberaanval, maar Noord-Korea ontkent in alle toonaarden. Volgens Pyongyang zijn de maatregelen het gevolg van de “verstokte vijandigheid” die de VS tegenover Noord-Korea hanteert en zijn de sancties een verkapte poging om het “sociale systeem” van het land ten val te brengen.

Filmposter van The Interview, een film waarin Kim Jong-un wordt vermoord

Noord-Korea is naar eigen zeggen klaar voor “de sterkst mogelijk tegenreactie”. Als de sancties niet worden ingetrokken, krijgt de VS mogelijk te maken met een “stortvloed van kogels en granaten op zijn eigen grondgebied” en een “oorlogsramp”.

Ook houdt Pyongyang de VS verantwoordelijk voor het “creëren van een oorlogsdreiging op het Koreaanse schiereiland”.De oproep komt op de verjaardag van leider Kim Jong-un. Zijn verjaardag is, in tegenstelling tot die van de vorige twee leiders Kim Il-sung en Kim Jong-il, geen officiële feestdag. De exacte leeftijd van Kim is niet bekend, maar waarschijnlijk is hij 32 geworden. Hiermee is hij het jongste zittende staatshoofd ter wereld.

Kim Jong-un tijdens zijn nieuwjaarstoespraak

De VN, VS en andere landen stelden de afgelopen decennia meer strafmaatregelen in tegen het regime van Kim vanwege onder meer kernproeven, raketlanceringen en mensenrechtenschendingen. Hierdoor is Noord-Korea een van de zwaarst gesanctioneerde naties ter wereld.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 8 januari 2015 op de website van NRC.

Amerikaanse man steekt stiekem Noord-Koreaanse grens over op zoek naar asiel

Een Amerikaanse man die zegt illegaal Noord-Korea te zijn binnengedrongen is zondag getoond door de Noord-Koreaanse staatsmedia. De 29-jarige Arturo Pierre Martinez uit Texas zou zelf een persconferentie hebben aangevraagd. De man wil asiel aanvragen in Venezuela en uitte felle kritiek op de mensenrechtensituatie in de Verenigde Staten.

De man is naar eigen zeggen niet in detentie geplaatst en zou in een ‘mooi hotel’ verblijven, waar hij goed wordt verzorgd. Hij zou vanuit China de rivier zijn overgestoken en zo het land zijn binnengekomen. Hoe en wanneer hij dit deed is niet bekend. Volgens CNN zou hij er al sinds november zijn. Ieder jaar ontvluchten honderden tot duizenden mensen Noord-Korea juist via diezelfde rivier.

Arturo Pierre Martinez

Het is overigens niet de eerste keer dat Martinez stiekem Noord-Korea probeert binnen te komen. Hij zou eerder vanuit Zuid-Korea naar het Noorden hebben proberen te zwemmen, maar werd toen tegengehouden en teruggestuurd naar de Verenigde Staten. Daar werd hij in een psychiatrisch ziekenhuis opgenomen, aldus zijn moeder tegen CNN. Hij zou aan een bipolaire stoornis lijden.

“Toen werd hij vrijgelaten”, zei Patricia Eugenia Martinez. “Hij is erg slim en overtuigde het hof om hem te laten gaan. In plaats van terug naar ons te komen, kocht hij een vliegticket en vertrok hij naar China.” Volgens zijn moeder zou de Amerikaanse ambassade in Beijing naar Martinez op zoek zijn.

Het incident komt kort nadat Noord-Korea alle drie de Amerikanen die het land gevangen had heeft vrijgelaten. In oktober kwam Jeffrey Fowle, die een Bijbel in een mariniersclub zou hebben achtergelaten, op vrije voeten. Kort erna werden de overige twee gedetineerden vrijgelaten. Zij werden in Pyongyang opgepikt door James Clapper, hoofd van de Amerikaanse Nationale Inlichtingendienst. De vrijlating werd toen gezien als een poging tot verzoening van Noord-Korea, dat hoopt te voorkomen dat leider Kim Jong-un wordt doorverwezen naar het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag voor mensenrechtenschendingen.

De drie Amerikanen die eerder dit jaar vastzaten in Noord-Korea

Mogelijk probeert Pyongyang Martinez nu in te zetten voor propagandadoeleinden. Het land heeft inmiddels een agressievere strategie gekozen om een doorverwijzing naar het ICC te voorkomen. Noord-Korea dreigt met een nieuwe kernproef en heeft intimiderende taal geuit richting Japan, Zuid-Korea en de VS. Ook bericht Pyongyang veelvuldig over de rellen in Ferguson en het CIA-rapport over marteling van gedetineerden om erop te hameren dat Washington het ook niet zo nauw neemt met het eerbiedigen van de mensenrechten.

Bij de “persconferentie” viel Martinez de Amerikaanse regering aan vanwege mensenrechtenschendingen. Het ‘imperialistische’ land zou zijn invloed en dominantie aan andere naties willen opdringen. Hij zei dat de interventie in Irak dat land in de vernieling had gestort en noemde de VS een ‘Maffiaonderneming’. Martinez uitte ook kritiek op het oneerlijke kiesstelsel en de enorme kloof tussen arm en rijk. De man zei een ‘riskante reis naar het Noorden te hebben ondernomen om waardevolle en schokkende informatie te leveren’. Hij zei dat Noord-Korea zich succesvol had weten te weren tegen Amerikaanse invloeden doordat het land zo’n krachtig, omvangrijk leger op de been houdt.

De man sprak in het Volkspaleis van Cultuur. Noord-Korea gebruikt dit gebouw voor persconferenties waar teruggekeerde vluchtelingen worden gepresenteerd en voor het tekenen van verdragen met bevriende naties. Ook werd hier een keer eerder een Zuid-Koreaanse gevangene getoond.

De Venezolaanse president Nicolas Maduro

Waarom Martinez naar Noord-Korea reisde om asiel aan te vragen is niet duidelijk. Noord-Korea en Venezuela onderhouden wel vriendschappelijke betrekkingen. De al niet al te beste banden tussen de VS en Venezuela zijn sinds eerder dit jaar tot een dieptepunt gekelderd. President Nicolas Maduro probeert met geweld een protestbeweging de kop in te drukken. Volgens Caracas zijn de demonstraties georganiseerd door de VS. Washington heeft het land om het harde optreden bekritiseerd en werkt aan sancties tegen Venezuela.

Martinez sprak verder over ufo’s, betrokkenheid van de CIA bij de internationale cocaïnehandel, hoe westerse media leugens vertellen over Noord-Korea en over ‘ultrasonische’ apparaatjes die ertoe leiden dat mensen stemmen horen en lichamelijk ongemak ervaren. Het is onduidelijk of en wanneer hij Noord-Korea mag verlaten. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken raadt burgers af om naar Noord-Korea te reizen.

Noord-Korea: zus Kim Jong-un is hoge partijbons

Het jongere zusje van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un bekleedt een hoge positie binnen de regerende Koreaanse Arbeiderspartij (KWP). Dat hebben staatsmedia donderdag gemeld. Kim Yo-jong is een departementale vicedirecteur binnen de Centrale Commissie van de partij.

Analisten denken al langer dat Kim, die zo’n 26 à 27 jaar oud wordt geschat, is opgeklommen binnen de hiërarchie van de KWP. Volgens hen werkt zij om de machtspositie van haar broer te versterken. De voorganger van Kim Jong-un werd ook bijgestaan door diens zus tijdens zijn zeventien jaar durende regeerperiode.

Kim Yo-jong

Staatsmedia noemden Kim Yo-jong al in maart als hoge partijbons binnen de KAP, maar dit is de eerste keer dat specifiek wordt benoemd welke functie zij bekleedt. De vrouw is de afgelopen tijden vaker te zien geweest op foto’s van werkbezoeken van haar broer. Donderdag vergezelde zij de leider op een inspectie door een tekenfilmstudio.

De positie van departementaal vicedirecteur staat ongeveer gelijk aan die van staatssecretaris, aldus Noord-Korea-expert Yang Moo-jin. Hij denkt dat de bekendmaking van haar positie aantoont dat Pyongyang genoeg vertrouwen heeft om haar te introduceren als een belangrijk lid van de Noord-Koreaanse elite.

Kim Jong-un met links zijn zusje

Analist bij het Zuid-Koreaanse Sejong-instituut Cheong Seong-chang is ervan overtuigd dat Kim meer macht heeft dan andere vicedirecteurs, omdat zij directe familie is van Kim Jong-un. Cheong denkt dat de leider zijn zusje heeft aangesteld om zijn grip op de Noord-Koreaanse elite te verstevigen. De afgelopen jaren zijn meerdere Noord-Koreaanse hoogwaardigheidsbekleders gezuiverd, gedegradeerd of met pensioen gestuurd.

Kim Jong-un regeert Noord-Korea sinds het overlijden van zijn vader Kim Jong-il in december 2011. De leider heeft naast Kim Yo-jong nog een oudere broer en een oudere halfbroer en halfzus. Halfbroer Kim Jong-nam was aanvankelijk aangewezen om Kim Jong-il op te volgen, maar hij viel in 2001 uit de gratie toen hij in Japan werd opgepakt voor het reizen met een vals paspoort.

Een eerdere versie van dit artikel werd op 27 november 2014 gepubliceerd door het Nederlands Dagblad.

‘Noord-Koreaanse jongen’ in Zweden dreigt te worden teruggestuurd

Een jongen die beweert vanuit Noord-Korea naar Zweden te zijn gevlucht wordt uitgezet naar China. Dat meldt The Local. Het Zweedse migratiebestuur gelooft het verhaal van de jongen niet.

Het kind beweert dat hij Noord-Korea is ontvlucht en met behulp van mensensmokkelaars via China en de Transsiberië Express uiteindelijk in Zweden belandde. De leeftijd en naam van de jongen zijn niet bekend gemaakt.

Het Zweedse Migratiebestuur onderzocht het verhaal van de jongen en kwam uiteindelijk tot de conclusie dat dit ongeloofwaardig is. Vervolgens werd besloten dat hij begin volgend jaar wordt uitgezet naar China. De Chinese regering stuurt Noord-Koreaanse vluchtelingen terug naar Noord-Korea, waar ze vaak worden veroordeeld tot gevangenisstraf of dwangarbeid. Sommige vluchtelingen worden gemarteld en vermoord.

De jongen verblijft momenteel in een asielzoekerscentrum. Hij heeft zijn woonplaats in Noord-Korea opgegeven aan de Zweedse autoriteiten, maar die waren niet in staat dit te vinden. Ook zou de moedertaal van de jongen volgens een taalkundige geen Koreaans zijn.

Sveriges Radio deed zelf onderzoek naar de zaak met behulp van experts in zowel Noord-Korea als China. Woensdag maakte de zender bekend dat het Migratiebestuur de woonplaats van de jongen verkeerd gespeld zou hebben en het daarom niet zou hebben kunnen vinden. Toen Sveriges Radio contact opnam met de linguïst die zou hebben bepaald dat hij niet uit Noord-Korea zou komen, ontkende zij ten stelligste dit ooit te hebben beweerd.

“Nee, nee, nee. Zij hebben het verkeerd, dit is belachelijk, dit is een leugen”, zei ze in niet mis te verstane bewoordingen. Het lot van de jongen lijkt echter al te zijn beslist.

“Als ik terugga naar Noord-Korea zal ik sterven”, verklaarde de jongen.

Stuur Noord-Korea naar Internationaal Strafhof

Op 29 oktober schreef ik een opiniestuk voor de Volkskrant, waarin ik stel dat de poging van de VN om het Kimregime voor het Strafhof in Den Haag te dagen alle steun verdient. Lees hier het artikel terug.

Wisten jullie dat ze in Noord-Korea beweren een astronaut op de zon te hebben gezet?’, zei een kennis op een verjaardag guitig lachend. ‘Ze zijn echt gek daar. Die Kim Jong dinges liet z’n ex neerpaffen omdat ze een pornovideo had gemaakt. En die oom werd letterlijk voor de honden gegooid.’

Als Noord-Koreadeskundige krijg ik wekelijks te maken met dit soort bizarre anekdotes, die overigens alle volledig uit de lucht gegrepen zijn. Als ik wijs op de onwaarheid ervan word ik nog net niet voor spelbreker uitgemaakt, maar het scheelt weinig. Vrijwel niemand legt eenzelfde aandacht aan de dag voor de publieke executies, martelingen, hongersnood, het ontbreken van burgerlijke vrijheden en de gruwelijke concentratiekampen waar meer dan honderdduizend Noord-Koreanen onder onbeschrijfelijke omstandigheden worden mishandeld.

De sensationalistische geruchtenmolen rondom het ‘geheimzinnige stalinistische land’ is minder onschuldig dan hij lijkt. Noord-Korea is een land waar al decennia op ongekende schaal mensenrechten worden geschonden. Een van de redenen dat dit onderbelicht blijft is omdat mensen liever lezen over de vermeende kaasverslaving van Kim Jong-un of de legalisatie van drugs in het land. Het ruim een maand lang verdwijnen van Kim kreeg onlangs oneindig meer aandacht dan het verschijnen van een VN-mensenrechtenrapport in februari dat Noord-Korea ‘nazi-achtige praktijken’ verweet. De sensatie rond het Kimregime leidt af van wat écht gaande is in Noord-Korea – en Pyong-yang weet dit handig te benutten.

Park Yeon-mi

Een Noord-Koreaanse vluchteling vertelde maandag in The Guardian hoe in een werkkamp bewakers een hoogzwangere vrouw net zo lang op haar buik duwden totdat haar kind eruit kwam, dat vervolgens voor haar ogen werd vermoord. Anderen die uit het land ontsnapten hebben het over gevangenen die in kooien worden gestopt die zo klein zijn dat ze de bloedsomloop belemmeren en andere onvoorstelbare martelwerktuigen. Vluchtelinge Park Yeon-mi sprak eerder deze maand over hoe ze op 9-jarige leeftijd zag hoe de moeder van een vriendinnetje werd geëxecuteerd. Haar misdaad? Het bekijken van een Hollywood-film.

Deze walgelijke praktijken zouden in vrijwel ieder ander land groot nieuws zijn en tot flink wat publieke verontwaardiging leiden. Maar op het leed dat honderdduizenden Noord-Koreanen door de jaren heen is aangedaan wordt vaak schouderophalend gereageerd. Mensen lijken liever aandacht te besteden aan de vreemde vriendschap van basketballer Dennis Rodman met Kim Jong-un dan aan het verhaal van Shin Dong-hyuk, die geboren werd in een Noord-Koreaans strafkamp en daar met zijn familie in collectieve slavernij verkeerde. Dit moet anders.

Shin Dong-hyuk, met misvormde armen door marteling en mishandeling

Vorige week werd bij een VN-vergadering een Noord-Koreaanse delegatie met deze gruwelen geconfronteerd. Met een strak gezicht lieten de diplomaten uit Pyongyang weten dat het met de mensenrechten in Noord-Korea prima gesteld is en dat de afgrijselijke verhalen zijn verzonnen door de Verenigde Staten en kornuiten om het Kimregime ten val te brengen. Vluchtelingen die bij de VN-vergadering vertelden over hun tijd in een Noord-Koreaans concentratiekamp werden door de delegatie uitgemaakt voor ‘uitschot’.

Het eerder genoemde VN-rapport roept de internationale gemeenschap op om Pyongyang voor het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag te dagen. Momenteel probeert een coalitie in de Verenigde Naties lidstaten ervan te overtuigen om eindelijk zo ver te krijgen dat het Kimregime zich voor zijn daden moet verantwoorden. Gevreesd wordt dat China zijn vetostem zal gebruiken om een rechtsgang te blokkeren, hoewel Beijing zelden van dit recht gebruik maakt.

Het is te hopen dat de coalitie erin slaagt om Noord-Korea door te verwijzen naar het ICC. Niet alleen zorgt dit ervoor dat de architecten van dit vreselijke systeem van mensenrechtenschendingen publieke rekenschap moeten afleggen. Ook zorgt dit er eindelijk voor dat de ogen van de wereld gericht zijn op het échte Noord-Korea: een land waar honderdduizenden onschuldige mensen worden gemarteld en over de kling gejaagd zodat een kleine elite kan baden in luxe. Deze aandacht zal het beëindigen van deze gruwelpraktijken een stap dichterbij brengen.

Kim Jong-un wordt toegejuicht door een vrouweneenheid uit het Koreaanse Volksleger

‘Er is al decennia een holocaust gaande en wij negeren het’, zei een hevig geëmotioneerde Park Yeon-mi eerder deze maand. Het is hoog tijd dat hier een einde aan komt.

Door Noord-Korea gehate kerstboom afgetuigd

Een enorme constructie in de vorm van een kerstboom die Zuid-Korea bij de grens met het communistische Noorden had geplaatst is door Seoul weggehaald. Dat heeft het Zuid-Koreaanse ministerie van defensie woensdag laten weten. Het 18 meter hoge gevaarte, dat door Noord-Korea werd gezien als propagandamiddel, zou na 43 jaar trouwe dienst onveilig zijn geworden vanwege instortingsgevaar.

De toren werd afgelopen week al afgebroken en wordt ook niet meer opgebouwd. In plaats daarvan wordt er volgens het ministerie een park aangelegd op de locatie, slechts drie kilometer van de grens. De ‘kerstboom’ was hoog genoeg om aan de Noord-Koreaanse zijde van de grens gezien te kunnen worden. Pyongyang heeft in het verleden meerdere malen gedreigd het object kapot te schieten.

De ‘kerstboom’ bij de grens met Noord-Korea

De toren werd al sinds 2004 niet meer verlicht in een poging de betrekkingen met Noord-Korea te verbeteren. In 2010 en 2012 werd de boom echter wel weer aangestoken, als reactie op provocaties van Pyongyang. In 2010 voerde Noord-Korea een twee aanvallen uit waarbij vijftig Zuid-Koreanen om het leven kwamen. Twee jaar later testte het communistische land een langeafstandsraket.

Het nieuws over het afbreken van de toren komt drie dagen nadat troepen vanuit Zuid- en Noord-Korea geweervuur uitwisselden over de grens. Het was het tweede schietincident in nog geen tien dagen tijd. Er vielen aan beide zijden geen gewonden.

Het Zuid-Koreaanse ministerie van defensie ontkent dat de kerstboom is weggehaald in een poging om toenadering te zoeken tot Pyongyang. Onlangs deed een ongekend hoge Noord-Koreaanse delegatie Zuid-Korea nog aan voor overleg. Hierna volgden gesprekken tussen militaire hoogwaardigheidsbekleders.

Noord-Korea prijkt al jaren bovenaan het lijstje van landen die de meeste christenen vervolgen. Religie wordt gezien als bedreiging voor de propagandacultus rondom leider Kim Jong-un. De afgelopen jaren zijn meerdere mensen in Noord-Korea gearresteerd bij pogingen het evangelie te verspreiden. Een van hen, de Amerikaan Jeffrey Fowle, werd dinsdag vrijgelaten.

Een eerdere versie van dit artikel werd op 22 oktober 2014 gepubliceerd door het Nederlands Dagblad. 

Noord-Korea zegt kernwapens te gaan verbeteren

Noord-Korea gaat zijn kernwapenprogramma ‘zowel kwalitatief als kwantitatief’ krachtiger maken. Dat heeft staatspersbureau KCNA maandag gemeld. Het communistische land zegt hiermee te reageren op een nieuw kernoorlogsplan van de Verenigde Staten.

Volgens KCNA beseft het Noord-Koreaanse volk hoe wijs hun regime is geweest door meer te investeren in nucleaire ‘afschrikking’ tegen toenemende dreigingen van Washington. In het bericht wordt aan de memoires van voormalig CIA-baas en minister van defensie Leon Panetta gerefereerd. Hij schreef dat de VS de optie open hielden om een nucleaire aanval uit te voeren in geval van oorlog met Noord-Korea.

Zuid-Koreanen bekijken nieuwsbeelden van de Noord-Koreaanse kernproef

“Dit is opnieuw bewijs voor grove nucleaire dreigementen aan het adres van de Democratische Volksrepubliek van Korea”, aldus KCNA. Het persbureau noemde het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma het ‘zwaard der gerechtigheid’ van het communistische land dat bedoeld is om de vrede in Noordoost-Azië te bewaren.

Noord-Korea heeft tot nu toe drie kernproeven uitgevoerd, in 2006, 2009 en 2013. Pyongyang zinspeelde eerder dit jaar op de mogelijkheid van een vierde nucleaire test.

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 20 oktober 2014 op Nu.nl.

‘Noord-Koreaanse spionne die haar geheugen wiste veroordeeld in Zuid-Korea’

Een Noord-Koreaanse spionne die Zuid-Korea was ingeslopen door zich voor te doen als vluchteling is woensdag veroordeeld tot een celstraf van drie jaar. Het Zuid-Koreaanse Hooggerechtshof bepaalde dat de 39-jarige Lee schuldig is aan spionage voor Noord-Korea. Dat meldt persbureau Yonhap.

De aanklager beweerde dat Lee een speciaal soort drug had toegediend gekregen door de Noord-Koreaanse veiligheidsdiensten, waardoor haar geheugen werd gewist. Daardoor zou ze in het Zuiden niet als spionne door de mand vallen bij een eventuele leugendetectortest. Alle Noord-Koreaanse vluchtelingen worden na aankomst in Zuid-Korea door veiligheidsdiensten ondervraagd.

Volgens het hof was de infiltrant in 2012 naar het Zuiden gekomen om Noord-Koreaanse vluchtelingen in de gaten te houden die campagnes tegen het communistische land organiseren. In Zuid-Korea worden geregeld ballonnen waaraan propagandamateriaal is bevestigd de grens met het Noorden over gestuurd. Pyongyang hekelt deze acties en wil dat Seoul ze verbiedt.

Activisten laten ballonnen op en sturen deze de grens over naar Noord-Korea

Lee gaf eerder in een rechtszaak voor een lager gerechtshof toe een infiltrant voor het Noorden te zijn, maar trok dit later weer in. Ze ontkende drugs te hebben moeten innemen van de Noord-Koreaanse veiligheidsdiensten en beschuldigde de inlichtingendiensten in Zuid-Korea ervan haar tot een valse bekentenis te hebben gedwongen.

Het Hooggerechtshof liet weten hier niet in te tuinen. Volgens de rechter was Lee’s eerdere bekentenis ‘gerechtvaardigd, ondersteund door bewijs en daardoor betrouwbaar’. Het hof verwierp tevens de aantijgingen dat de spionne haar verklaring onder dwang zou hebben afgelegd.

De veroordeling kwam als een donderslag bij heldere hemel voor Lee’s advocaat Park Joon-young, die op vrijspraak had gehoopt. “Er bestaat nergens ter wereld een drug die iemands geheugen wist”, zegt Park. “Het stelt me teleur dat het oordeel op basis van een valse getuigenis tot stand is gekomen.”

Park hoopt dat het hof uiteindelijk alsnog tot bezinning komt. “Spionagezaken worden permanent opgeslagen, dus ik hoop dat de geschiedenis alsnog zal uitwijzen dat zij onschuldig is.”

Een eerdere versie van dit artikel werd op 15 oktober 2014 gepubliceerd door het  Nederlands Dagblad

Kim Jong-un duikt eindelijk weer op

Na zes weken afwezigheid is de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un dinsdag weer in het openbaar verschenen. Steunend op een wandelstok en met een brede lach op zijn gezicht was Kim te zien op staatstelevisiezender KCTV, terwijl hij een rondleiding kreeg door een nieuw wooncomplex voor wetenschappers in Pyongyang. Ook staatskrant Rodong Shinmun drukte foto’s van Kims bezoek af.

De wildste geruchten deden de afgelopen weken de ronde over de leider. Hij zou lijden aan jicht, diabetes of een verwonding aan zijn been. Sommigen speculeerden zelfs dat Kim was getroffen door een hersenbloeding. Andere analisten dachten dat er sprake was van een coup en dat Kim van zijn troon was gestoten. Die stroom aan speculaties zal nu wat getemperd worden.

De staatsmedia berichtten op de gebruikelijke flamboyante toon dat Kim tijdens de rondleidingen ‘de noodzakelijke stappen nam op liefdevolle wijze’. Over Kims afwezigheid, de reden voor de wandelstok of wanneer de rondleidingen plaatsvonden werd niets gezegd. Ook tijdens zijn afwezigheid prees de propagandamachine Kim als de ‘leider van de revolutie’. Behalve een terloopse opmerking dat de leider aan ‘ongemakken‘ zou lijden werd niet ingegaan op Kims gezondheid. Wel was op de laatste beelden voor zijn verdwijning te zien hoe het staatshoofd zichtbaar was aangekomen en moeite had met lopen.

Zonder ook maar iets te doen wist Noord-Korea wederom alle ogen van de wereld op zich gericht te krijgen. Door slechts de zon waaromheen de alomtegenwoordige persoonlijkheidscultus draait tijdelijk uit beeld te verwijderen kreeg het stalinistische land meer aandacht dan het in tijden had genoten. Het hele incident onderstreept ook eens te meer hoe moeilijk het voor buitenstaanders en deskundigen is wat zinnigs te zeggen over wat er in Noord-Korea gebeurt.

De afwezigheid van Kim was opmerkelijk omdat de zwaarlijvige leider normaal in Noord-Korea niet van de buis is weg te denken. De persoonlijkheidscultus werd in de jaren veertig begonnen door de stichter van het land, Kim Il-sung, maar met name Kim Jong-un is normaliter gek op media-aandacht. Toch is het niet de eerste keer dat het staatshoofd tijdelijk uit beeld verdwijnt. In 2012 was hij ook al eens drie weken niet te zien. Zijn vader en politieke voorganger Kim Jong-il, die geen fan was van alle media-aandacht, trok zich geregeld een paar weekjes terug.

Een Zuid-Koreaanse analist denkt dat er meerdere redenen zijn waarom Kim zich weer heeft laten zien. Door aan te tonen dat er niets aan de hand is zou de leider geruchten uit het buitenland willen ontkrachten dat hij niet langer de baas is in het communistische land, aldus Noord-Koreadeskundige Cheong Seong-chang van het Sejong-instituut. Aan de burgers van Noord-Korea zou het staatshoofd juist willen bewijzen dat hij een leider is die, ondanks zijn wandelstok, de pijn verbijt en doorwerkt.

“Kim lijkt te willen laten zien dat er niets met hem aan de hand is”, aldus Cheong. “Als hij dat niet had gedaan, zouden nog wildere speculaties te kop opsteken en zou er onrust kunnen ontstaan onder de burgers van Noord-Korea. Ook konden buitenlandse plannen om het Noord-Koreaanse systeem aan te pakken dan wel eens een kans hebben gekregen.”

Nooit eerder werd een Noord-Koreaanse leider getoond die met een wandelstok loopt. Kim Jong-il had na een beroerte in 2008 ook moeite met lopen, maar gebruikte geen hulpmiddelen om zich voort te bewegen. Ook de stichter van het land en grootvader van de huidige leider, Kim Il-sung, wandelde tot zijn dood op 82-jarige leeftijd zonder problemen.

Op de meest recente beelden is te zien dat Kim in vier maanden tijd zo’n tien kilo is afgevallen, zegt Cheong. De analist denkt dat Kim aan zijn linkerenkel is geopereerd. Op de wandelstok na, lijkt de leider in goede gezondheid te verkeren.

Cheong Seong-chang van het Sejong-instituut

“In Noord-Korea voelen de mensen Kims aanwezigheid altijd, zelfs als hij afwezig is”, zegt Korea-deskundige Scott Snyder van de Amerikaanse denktank CFR. “De buitenlandse media zien de absentie van Kim als een teken dat er wat mis is, zonder dat er verder in Pyongyang indicaties zijn voor een onrustige of instabiele situatie.”

Buitenlandse regeringen gingen de afgelopen weken dan ook niet mee in het speculatiecircus rondom een eventuele coup. De Verenigde Staten, China en Zuid-Korea lieten de afgelopen dagen alle drie weten dat zij geen verandering in de Noord-Koreaanse machtsstructuur zagen en dat wat hen betreft Kim nog altijd heer en meester is in het communistische land.

Andere analisten denken dat achter de lange afwezigheid van Kim wel eens een vooropgezet plannetje kan schuilen. Volgens Korea-expert van de Universiteit van Chicago Bruce Cumings was de verdwijntruc ‘waarschijnlijk een manier om aandacht te trekken, die zeker heeft gewerkt’.

“Het noorden voert de laatste tijd een diplomatiek offensief uit in Europa en daarbuiten. Het land voelt zich geïsoleerd en is dat ook”, aldus Cumings. “Al dit gedoe zorgt ervoor dat ze weer op de voorpagina’s prijken.”

Bruce Cumings

Ook hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden Remco Breuker denkt dat Noord-Korea met een charmeoffensief tegenover het buitenland bezig is. “Als je kijkt naar hoe Pyongyang zich momenteel gedraagt, lijkt het erop dat het land in economisch zwaar weer verkeert en bang is voor de toekomst”, aldus Breuker in een telefoongesprek. Meerdere berichten wijzen er volgens hem op dat Noord-Korea wanhopig op zoek is naar geld.

Kim Jong-un volgde in december 2011 zijn vader op nadat deze was overleden aan een hartaanval. Veel gevluchte Noord-Koreaanse oud-hoogwaardigheidsbekleders menen dat niet Kim aan de touwtjes trekt, maar het Departement van Organisatie en Begeleiding (OGD), dat bestaat uit oude kameraden van Kim Jong-il. Kim Jong-un zou volgens hen niet meer dan een stroman zijn.

VS, China en Zuid-Korea: Kim Jong-un is nog gewoon de baas in Noord-Korea

Gezondheidsproblemen, huisarrest, een coup d’état of zelfs overlijden: de afgelopen weken is druk gespeculeerd over het wel en wee van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Het staatshoofd, dat normaal niet van de buis is weg te denken in het communistische land, is al ruim vijf weken niet in het openbaar verschenen. Dit leidde tot een golf van geruchten, maar volgens overheidsfunctionarissen uit de Verenigde Staten, China en zowel Noord- als Zuid-Korea is er niets aan de hand.

Het hoofd van de gezamenlijke stafchefs van Zuid-Korea liet maandag weten geen verandering in de machtsstructuur van Noord-Korea te hebben waargenomen, meldt Yonhap. “Voor zover ik weet heeft Kim Jong Un geen problemen bij het besturen van het land”, sprak admiraal Choi Yun-hee. Hij zei door de inlichtingendiensten op de hoogte te worden gehouden van relevante ontwikkelingen in Noord-Korea. Op de vraag of Kim helemaal niets mankeert, wilde Choi niet antwoorden.

Ook de VS laten weten dat volgens hun bronnen Kim nog steeds de dienst uitmaakt in Noord-Korea. “We hebben geen indicaties van een machtswisseling opgevangen”, zei de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Susan Rice in een interview dat zondag door NBC werd uitgezonden. “Vanzelfsprekend houden we de ontwikkelingen in Noord-Korea nauwlettend in de gaten.”

Susan Rice

China zegt geen afwijkende signalen te hebben waargenomen, ondanks de lange afwezigheid van Kim, meldt Yonhap. “Geen van de speculaties over Kims gezondheid en machtspositie zijn geloofwaardig”, zei een anonieme Zuid-Koreaanse bron, die regelmatig contact heeft met de Chinese regering.

Hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden Remco Breuker begrijpt wel waarom deze landen zich zo uitlaten. “Zij kunnen geen van allen iets anders zeggen zolang Noord-Korea volhoudt dat er niets aan de hand is”, zei Breuker in een telefoongesprek. “Dan diskwalificeer je jezelf als gesprekspartner. Wat ik vooral bijzonder vind, is dat alle drie de landen het nodig vonden op de geruchtenstroom te reageren.”

Pyongyang bericht nog steeds over Kim als staatshoofd van Noord-Korea. Kim Yang-hon, secretaris van de regerende Koreaanse Arbeiderspartij, zei eerder deze maand tijdens een bezoek aan aartsrivaal Zuid-Korea dat Kim helemaal geen gezondheidsproblemen heeft. Eerder meldden staatsmedia in het communistische land wel dat de leider aan ‘ongemakken’ leed.

“Als je kijkt naar hoe Noord-Korea zich momenteel gedraagt, lijkt het erop dat het land in economisch zwaar weer verkeert en bang is voor de toekomst”, aldus Breuker. “De elite weet dat Noord-Korea met Kim aan het hoofd een moeilijke positie heeft in de internationale gemeenschap.”

Maandag liet Noord-Korea weten dat het lichamen van Amerikaanse slachtoffers uit de Koreaanse Oorlog (1950 – 1953) gaat verplaatsen. Washington zou niet hebben meegewerkt om de lijken terug naar de VS te krijgen. Het zijn dit soort berichten die aantonen dat Pyongyang wanhopig op zoek is naar geld, aldus Breuker.

Beelden waarop Kim moeite heeft met lopen

De 31-jarige Kim was voor het laatst te zien op 3 september bij een concert. De weken ervoor was reeds zichtbaar hoe de leider moeite had met lopen en flink was aangekomen. Kort hierna verdween het politiek zwaargewicht helemaal uit beeld, hoewel de binnenlandse propaganda hem nog wel steeds aanprijst als de leider van de revolutie.

Kim nam het stokje in Noord-Korea in december 2011 over na het overlijden van zijn vader en politieke voorganger, Kim Jong-il. Veel gevluchte Noord-Koreaanse oud-hoogwaardigheidsbekleders menen dat niet Kim aan de touwtjes trekt, maar het Departement van Organisatie en Begeleiding (OGD), dat bestaat uit oude kameraden van Kim Jong-il. Kim Jong-un zou volgens hen niet meer dan een stroman zijn. Voor meer informatie over deze theorie, zie hier en hier.

Een eerdere versie van dit artikel werd op 13 oktober 2014 geplaatst door het Reformatorisch Dagblad.